بررسی تطبیقی مولّفه‏ های ادبیات آپوکالیپسی(آخرالزمانی) در «سفر» احمد شاملو و «بازگشت دیگر» ویلیام باتلر ییتس

ادبیات آپوکالیپسی (apocalyptic literature) یا آخرالزمانی، گونه‏ ای از ادبیات هشداردهنده و شهودآمیز است که به انحاء مختلف در آثار معاصرین ظهور کرده است. پژوهش حاضر با بهره‏ گیری از مکتب آمریکایی در ادبیات تطبیقی، در‏صدد بررسی این گونۀ ادبی در ادبیات جهان، و نیز سنجش و قیاس درون‏مایه‏ هایِ به کار رفته در شعرِ «سفر» احمد شاملو (1379-1304 ش) و شعرِ «بازگشت دیگر» ویلیام باتلر ییتس (1317-1244 ش؛ 1939-1865 م) می‏ باشد. الگوی به کار رفته در این تحقیق، گونه‏ شناسی و بررسی ژانر، و نیز تحلیل درون‏مایه‏ های مشترک در آثار این دو شاعر می‏ باشد تا نحوۀ پرداخت و نگرش شاملو و ییتس به آخرالزمان و پایانِ هزاره روشن گردد. لذا از میان انبوهِ مولّفه‏ ها و درون‏مایه‏ های مرتبط با این ژانر ادبی، بررسی تطبیقیِ مضامینی چون مکاشفه و اندریافت شاعرانه، پیش‏گویی و هشدار، هزاره‎گرایی و پایانِ تاریخ، و خشونت زبانی در اشعار «سفرِ» شاملو و «بازگشت دیگرِ» ییتس، برگزیده شده‏ اند. نتایج این تحقیق نشان می دهد که هر دو شاعر با این گونۀ ادبی کاملا آشنا بوده‏ اند و فارغ از تاثیر و تاثّر مستقیم از یکدیگر، درون‏مایه‏ ها و مولّفه‏ های ادبیات آپوکالیپسی در آثار منتخب هر دو شاعر برجسته و قابل قیاس می‏ باشد.

A Comparative Study of Apocalyptic Concepts in Ahmad Shamloo’s »Journey« and William Butler Yeats’s »The Second Coming«

Apocalyptic literature appeared to disclose human’s anxieties in a complicated world. The present study aims at indicating roots of such a literature and displaying the so called Apocalyptic poetry at the Modern age. Hence, this study, while emphasizing American school of Comparative Literature, focuses on two patterns: one is genres and forms, and the other is motifs and types. It is attempted to reveal how Ahmad Shamloo (19252000) and William Butler Yeats (18651939) came across such a genre in their poetry, and what were their major attitudes toward it.  Apocalyptic issues and concepts are various, but this study wished to concentrate on the most distinguished ones in Ahmad Shamloo’s  »Journey« and William Butler Yeats’s »The Second Coming«; they are: revelation and poetic contemplation; prevision and exhortation; millennium  and end of history; rough language. The results indicates that both poets were familiar with this genre, and far from being influenced or putting influences on each other, the motifs of Apocalyptic literature were strongly present in their selected poems.