بررسی تطبیقی و موضوعی ارتهه‌شاسترۀ کاوتیلیه و سیاست‌نامۀ خواجه نظام‌الملک طوسی
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
خلیلی پور نازنین ,راشد محصل محمدتقی
|
|
منبع
|
پژوهش هاي ايرانشناسي - 1395 - دوره : 6 - شماره : 2 - صفحه:23 -42
|
|
چکیده
|
رسالۀ سنسکریتِ َارتهَه‌شاسترَه تصنیف کاوتیلیه، تالیفی از حدود قرن سوم ق.م، نوشته‌ای است در آیین کشورداری و پادشاهی در هند. این کتاب، که از نظر عنوان شباهت‌های نزدیک با سیاست‌نامه یا سیرالملوک خواجه نظام‌الملک طوسی، وزیر مشهور دورۀ سلجوقی و موسس نظامیه‌های ایران، دارد، تاکنون به زبان فارسی ترجمه نشده و اصولاً به وجود چنین اثری در آثار ادبی و تاریخی ایران اشاره‌ای نرفته است. این مقاله بر آن است که ضمن معرفی کتاب ارتهه‌شاستره به خوانندگان فارسی‌زبان، برخی فصل‌های آن را ازجهت موضوعی با مطالب کتاب سیاست‌نامه مقابله کند، وجوه افتراق و تشابه مطالب دو کتاب را بازنمایاند، و از این راه تفاوت اندیشۀ سیاسی دو نویسنده را تا حد امکان مشخص نماید. نیز به دنبال این است که در خلال این بررسی بتواند درجۀ توفیقِ دو نویسنده را در بیان مقصود و کاربرد توصیه‌های هریک را در کشورداری و بهره رسانیدن به خواستاران معین کند. در نهایت، با توجه به اینکه کتابی مانند ارتهه‌شاستره با تمام ویژگی‌های یک سیاست‌نامۀ مطلوب در دست است، مسئلۀ این مقاله این است که آیا اساساً کتاب سیاست‌نامۀ خواجه نظام‌الملک را نیز در مقایسه با ارتهه‌شاسترۀ کاوتیلیه، می‌توان سیاست‌نامه نامید؟
|
|
کلیدواژه
|
سیاست‌نامه، اندیشۀ سیاسی، آیین کشورداری، َارتهَه‌شاسترَه، خواجه نظام‌المک طوسی، کاوتیلیه
|
|
آدرس
|
پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی, ایران, پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی, ایران
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|