میراث هندوایرانی «هفت‌کشور» در متون کهن ایرانی و هندی
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
افکنده احسان ,عادلفر باقرعلی
|
|
منبع
|
پژوهش هاي ايرانشناسي - 1395 - دوره : 6 - شماره : 1 - صفحه:1 -19
|
|
چکیده
|
قدمت انگاره جغرافیایی «هفت‌کشور» به دوران آغازین هندوایرانی بازمی گردد. پس از جدایی هندیان و ایرانیان، روایت آغازین هندوایرانی هفت پاره بودن زمین، با توجه به شرایط اقلیمی سرزمین های جدید و تغییرات دینی و سیاسی دگرگون شده و به صورت های کنونی درآمده است. مقایسه متون کهن ایرانی و هندی، به ویژه اوستا و ویشنو پورانه، نشان می دهد که در طرح کلی روایت اصلی هندوایرانی، جهان به هفت پاره تقسیم شده بوده که یک پاره در میان بوده و شش پاره دیگر بر گرد آن قرار داشته اند. از میان این هفت سرزمین، که توسط موانعی از یکدیگر جدا شده بودند، در آغاز تنها پاره میانی مسکون بوده است، اما بعدها پس از انشعاب مردم از پیش نمونه نیای آغازین، سایر نواحی هم مسکون شده اند. در متون اوستایی، همچون هندی، نام های جدیدی جایگزین نام های آغازین شد. بعدها با گسترش آیین مزدیسنی و انتقال نیروی سیاسی از شرق به غرب فلات ایران، هفت‌کشور متون اوستایی نیز دچار تغییر شده و در متون فارسی میانه با تغییر جهات شرقی و غربی با افق جغرافیایی جدید، که بنا بر آن سرزمین میانی در غرب فلات ایران قرار داشت، منطبق گشت. این میراث تقسیم هفت گانه به صورت مستقل در منابع مربوط به دوره هخامنشی نیز مشاهده می شود که در آن به صورت کم رنگ ردپای یک تقسیم هفت گانه در سازماندهی شهرب های هخامنشی دیده می شود.
|
|
کلیدواژه
|
جغرافیای اساطیری، هفت‌کشور، هندوایرانیان، اوستا، متون پهلوی، ویشنو پورانه
|
|
آدرس
|
دانشگاه شهید بهشتی, گروه تاریخ, ایران, دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره), گروه تاریخ, ایران
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|