تاثیر سیاست‌های اقتصادی دولت پهلوی اول بر اقتصاد بندر بوشهر

بندر بوشهر از دوره افشاریه تا اوایل دوره پهلوی مهم‌ترین بندر تجاری ایران در سواحل خلیج فارس بود. همزمان با روی کار آمدن دولت پهلوی اوّل، علی‌رغم اینکه بندر بوشهر فاقد تاسیسات بندری با معیارهای بین‌المللی بود، باز از سایر بنادر ایران فعال‌تر بود و اکثر شرکت‌های تجاری خارجی و تجار داخلی برای وارد و صادر کردن کالاهای خود از این بندر استفاده می‌کردند. در دوره پهلوی اول سیاست‌های متعددی برای نوسازی کشور اتخاذ و اعمال شد. بخش قابل توجهی از این سیاست‌ها، سیاست‌های اقتصادی بودند. بخشی از سیاست‌های اقتصادی دولت باعث برآمدن بندر خرمشهر به عنوان بندری با تاسیسات ارتباطی در مقابل بندر بوشهر شد. بخشی دیگر از سیاست‌های اقتصادی دولت پهلوی اول، مانند انحصار تجارت خارجی، نیز باعث رشد قاچاق و ناامنی در بندر بوشهر و افول روز‌افزون آن شد. این پژوهش علت جابجایی مرکزیت تجاری از بندر بوشهر به بندر خرمشهر را در راهبرد اقتصادی دوره پهلوی اول جستجو می‌کند. اگرچه یافته‌های این پژوهش رشد آماری تجارت بوشهر را نشان می‌دهند، اما این هم معلوم می‌شود که افزایش تجارت خارجی بندر بوشهر به دلیل بالا رفتن حجم تجارت خلیج فارس در پی راه‌اندازی خط آهن سراسری و از قِبَل شکوفایی تجاری بندر خرمشهر بوده است. با اجرا شدن سیاست‌های اقتصادی دولت مرکزی، بندر خرمشهر به بندر اصلی ایران در سواحل خلیج فارس تبدیل شد و سهم بندر بوشهر از سیاست‌های اقتصادی دولت مرکزی تنها رشد قاچاق، ناامنی و نابسامانی بود.