اصطلاحات دیوانی دوره مغول بر اساس نسخه خطی «المرشد فی الحساب»

یکی از مهم‌ترین دگرگونی‌های به وجود آمده در دوره مغولان به وجود آمدن اصطلاحات و عبارات جدید اداری و دیوانی بود، که نتیجه ادغام تجربیات اداری مغولان، ایرانیان، چینیان و ترکان در این دوره است. اگرچه درباره اصطلاحات دیوانی دوره مغول تحقیقات و تتبّعات قابل توجهی به عمل آمده است، امّا با توجه به عدم شناسایی کامل منابع و مراجع تاریخی و ادبی این دوره، این پژوهش‌ها نتایج بایسته ای را در بر نداشته و لازم است، که محدوده تحقیقات را به دیگر متون گسترش داده و با بررسی بیشتر زوایای ناشناخته این دگرگونی‌ها به خوبی شناسانده شود. در این راستا و در این مقاله با بهره گیری از بخش‌هایی از نسخه خطی «المرشد فی الحساب»، که از متون تخصصی تاریخ علم دوره مغول به شمار می‌رود، در دو بخش به شناسایی اصطلاحات دیوانی دوره مغولان و واژه های مرتبط با آن پرداخته می‌شود. در بخش نخست نسخه خطی «المرشد فی الحساب» معرفی و در بخش دوّم آن، بخشی از این نسخه که مربوط به اصطلاحات دیوانی است، بازخوانی و شناسایی می‌شود.