نسبت تاریخ و حماسه در حماسه ملی ایران

شباهت‌ها و تفاوت‌های حماسه و تاریخ و نسبت میان آن‌ها از دیر باز توجه محققان هر دو حوزه را به خود جلب کرده است، زیرا هر دو از طریق بیان روایت به گذشته می‌پردازند. شباهت میان این دو روایت تا حدی بوده، که گذشتگان گاهی تفاوتی میان روایت تاریخی و حماسی قایل نمی‌شدند. این امر شامل حماسه ملی ایران و عالی‌ترین نمونه آن، شاهنامه، نیز می‌شده است که ایرانیان تا اواسط عصر قاجار آن را همان تاریخ ایران پیش از اسلام می‌دانستند. یافتن ریشه بسیاری از داستان‌های حماسه ملی ایران در اوستا و مغایرت مطالب آن با نوشته‌های مورخان خارجی و کتیبه‌ها و یافته‌های باستان‌شناسی، پرسش‌های مهمی را در باب نسبت میان حماسه و تاریخ در حماسه ملی ایران بر انگیخت. مقاله حاضر در دو بخش، نسبت میان تاریخ و حماسه به طور عام و این نسبت در حماسه ملی ایران، به مساله حاضر می‌پردازد.