واکاوی سکه های باوندی نمونه ای از سکه های امرای شیعی در ایران

سکه ها راست‌گوترین اسناد با ارزش بشری هستند که از دیرهنگام در ادوار تاریخی برای ثبت و ضبط وقایع از آن بهره می برند و در طول ایام این وسیله ارزشمند مطابق شرایط زمانی و مکانی تغیر و تحولات اساسی در  جنس فلز، وزن، عیار، خطوط و نقوش و شعارها و از همه مهم‌تر تاریخ و محل ضربشان به وجود آمده است. این شئی ارزشمند تاریخی  اطلاعات بسیاری  موثری در حوزه های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، زبانی، دینی و مذهبی را در خود دارد که تعمق و تفحص در آن می تواند ابهامات زیادی در حوزه های متعدد  برای محققان، دانش‌پژوهان، مورخین و باستانشناسان، جامعه شناسان و محققان علوم اجتماعی را روشن سازد و آنان  با مسلح شدن به این وسیله با ارزش برخی از پیچیدگی برآمدن یک حاکمیت و شکست آنان در عرصه سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، زبانی، دینی و مذهبی  تبیین نماید. از جمله خاندان های حکومتگر شیعی مذهب که در ایام حاکمیت عباسیان  بر ایران برای اعتبار بخشی به حاکمیت خود اقدام به ضرب سکه کردند تا حقانیت حکومت و اقتدار را به رخ حاکمان قدر قدرت، سایر امرای محلی و منطقه ای  بکشند خاندان باوندیان است. سکه های باوندی با توجه به شاخص های آن از ویژگی های خاصی نسبت به سایر سکه های ضرب شده معاصر خود برخوردار است و  به نحوی جنبه های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، زبانی، دینی و مذهبی حاکمیت باوندی را در بر می گیرد که بررسی آن می تواند برخی از ابهامات و پیچیدگی های این دوره از تاریخ ایران مشخص کند. از این رو  مقاله حاضر درصدد است با طرح این سوال؛ چرایی و چگونگی ضرب سکه‌ فرمانروایان باوندی در دورۀ حاکمیت عباسیان بر ایران به چالش بکشد؟ اینکه خاندان حکومتگر باوندی به تعبیت از کدام یک از حکومت های محلی و منطقه ای برای اثبات حاکمیت خود اقدام به ضرب سکه کرده است و در این حوزه تا چه حدی توانسته در آن پیشرفت حاصل کند.

Bavandian Coins, Example of Coins of Shiite Rulers in Iran

Coins are the most convincing documents used in the definitive chronology and measurement of political, economic and cultural transformations of past eras. Coins of each period represents the political sovereignty, script, language, art, religion, civilization, socioeconomic status, trade relations of the nation and the countries of their past. Numismatics is an interdisciplinary knowledge that provides unique information to archaeologists, historians, sociologists and social scientists, political scientists, economics, linguistics, art and symbolism, etc. This is precisely why reflection in this group of archaeological evidence is important for scholars, historians, and archaeologists. The Bavand dynasty/Bavandian (6511349 AD) were one of the Shiite families that for centuries, especially during the Abbasid caliphate, ruled and minted coins in the northern regions of the Alborz Mountains. Although the Bavandian were often independent rulers, but were sometimes subjugated by their contemporary caliphs and sultans. Now, the question arises that with which characteristics of the Bavandian coins can be used to distinguish from other coins of the Islamic era? The aim is to find out how the Bavandian differentiated their coins from the coins of the Abbasid caliphs and, and precisely, depending on which of the local and regional governments they minted their coins.The results of the present study show that    the Bavandian struck coins to prove their sovereignty, consolidate their power and their relative independence. Although due to politicalsecurity reasons, they had to temporize with the Abbasid caliphs, but by tapping the phrase Ali Wali Allah on the back of the coins, they have managed to establish themselves as a Shiite government independent of the caliphs.