>
Fa   |   Ar   |   En
   تحلیلی بر تاریخ‌نگاری و تاریخ نگری قاضی بیضاوی  
   
نویسنده کشاورز بیضایی محمد
منبع پژوهش هاي ايرانشناسي - 1398 - دوره : 9 - شماره : 1 - صفحه:157 -172
چکیده    نظام التواریخ اثر موجز قاضی بیضاوی در دورۀ مغولان، با وجود موقعیت مهم زمانی و همچنین مستندات مکرر مورخان بعدی به آن، از سوی مورخان و نویسندگان متاخر چندان مورد توجه نبوده و حتی منجر به ابراز نظرهای دوگانه دربارۀ آن شده است. در این جستار با روشی تحلیلی توصیفی، ویژگی های معرفت تاریخی قاضی بیضاوی در نظام التواریخ و در عین حال میزان توفیق آن مورد بررسی قرار گرفته است. یافته های این پژوهش حاکی از آن است که عوامل و ویژگی هایی نظیر اعتقادات کلامی وی به خصوص گرایش به مذهب کلامی اشعری، جایگاه وی به عنوان قاضی القضات و مفسّر قرآن بر اساس همان نگاه اشعری، منجر به اولویت فقه، کلام و تفسیر بر تاریخ در دستگاه معرفتی و مبادی اندیشه ورزانۀ وی شده و دانش تاریخ نتوانسته است حضوری اصیل در نظام فکری وی داشته باشد. با این حال ویژگی هایی در تاریخ‌نگاری بیضاوی وجود دارد که مهم ترین آن ها را به قرار زیر می توان برشمرد: تعلق خاطر به گذشتۀ فارس به عنوان زادگاه خویش، باور به امر قدسی در تاریخ، مشیّت باوری، توجّه به تاریخ به مثابۀ ابزاری انتفاعی در خدمت شریعت (خیر دنیا و عقبی)، غلبۀ توصیف بر تحلیل، پاکیزه نویسی و گرایش به زبانی ساده و ایضاحی.
کلیدواژه بیضاوی، نظام التواریخ، معرفت تاریخی، تاریخ‌نگاری
آدرس دانشگاه تبریز, ایران
پست الکترونیکی mkeshavarz_59@yahoo.com
 
   An Analysis about Historiography And Historical Perspective of Ghazi Baydawi  
   
Authors keshavarz beyzai mohammad
Abstract    Nizam alTavarikh, the brief work of Baydawi published during the Mongols period, despite its critical time and citations by the historians’ of its age, has not drawn the attention of contemporary historians and authors. Thus, there are opposite interpretations of this work. Therefore, this research adopts a descriptiveanalytic methodology to study the historical knowledge of Baydawi and Nizam alTavarikh’s degree of success. The findings of the study demonstrate that factors such as his belief in Ashari theology and his position as chief judge and exegete of the Koran based on Ashari views caused fiqh, theology, and exegesis to have priority over history in his thought. However, his historiography has some important features, such as attachment to Fars as his birthplace, belief in the idea the holy and providence, consideration of history as a profitable tool for the Sharia, and use of simple language.
Keywords
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved