درباره چند لغت و اصطلاح دریانوردی فارسی و عربی

دریانوردی فنی است ماهیتاً بین المللی و به همین سبب لغات و اصطلاحات آن نیز ممکن است از یک سوی زمین به واسطه دریانوردان به سوی دیگر آن سفر کند. پاره ای از لغات و اصطلاحات دریانوردی مسلمانان، که از سال ها قبل موضوع تحقیق محققان بوده، فارسی یا ایرانی است و همین باعث شده این شعبه از مطالعات در تحقیقات لغوی و زبانی فارسی و ایرانی هم حائز اهمیت باشد. اصل بعضی از این کلمات نیز، چنانکه در تحقیقات پیشین معلوم شده، در زبان های هندی است و حاصل مراودات ایرانیان و عرب ها با آن سرزمین بوده است. تعیین اینکه این کلمات به واسطه زبان های ایرانی به عربی راه یافته یا مستقیماً وارد عربی شده، در نبود اسناد، همیشه آسان نیست و گاهی فقط بعضی قراین آوایی ممکن است به کمک آید. این مقاله جستجویی است مجدد در اصل و معنای بعضی از این لغات و اصطلاحات و در آن کوشش شده است که ضمن تصحیح بعضی آراء محققان پیشین، شرح لغوی دقیق تری درباره نام بعضی کشتی ها و قایق ها و لغات دریانوردیِ دریاهای جنوب ایران بیاید.

On Some Nautical Words in Persian and Arabic

Navigation is essentially an international art; therefore, its vocabulary may also travel from one side of the world to the other by the seamen. Some nautical words and terms used by Muslim sailors, which have been the subject of research, are Persian or Iranian. Hence, this particular branch is important in Persian and Iranian lexical and linguistic studies as well. Some of these words, according to previous studies, are borrowed from Indian languages, and their transfer is the result of the interactions of the Persians and Arabs with India. It is not always easy to determine whether these words entered into Arabic directly or through Iranian languages. In the absence of documents, sometimes the phonetic indications could help. This paper studies the origins and meanings of some of these words and termes afresh. It tries, while correcting some of the previous scholars’ opinions, provide a more accurate lexical description on the names of some ships, boats, and sailing words related to Iran’s southern seas.