جُستاری در دیدگاه‌های رادویانی و ارتباط ترجمان‌ البلاغه با محاسن ‌الکلام

ملت‌های اهل ادب در پی ارتباطات فکری و فرهنگی ناگزیر از تاثیر و تاثرند. یکی از جلوه‌های تاثیرپذیری در گستره فرهنگ اسلامی، بی‌گمان در حوزه بلاغت نمایان است. نظریه بینامتنیت درباره روابط و تاثیر و تاثرات متون از یکدیگر بحث می‌کند؛ بر اساس این نظریه، هیچ متنی متکی به خود نبوده و به نحوی با متون پیش از خود ارتباط دارد. کتاب «ترجمان البلاغه» یکی از آثار برجسته بلاغت زبان فارسی است که طبق شواهد موجود، به عنوان اولین اثر بلاغی مطرح شده و تا به امروز باقی مانده است. این اثر ارزشمند جایگاه ویژه‌ای در بلاغت فارسی دارد و اغلب کتب بلاغی نیز متاثر از این کتاب شده‌اند. هرچند مولف در نگارش «ترجمان البلاغه»، صاحبنظر و نوآور است، اما این کتاب از حیث نامگذاری و غالب تعاریف ترجمه‌ای از کتاب «محاسن الکلام» است. روش پژوهش رادویانی در کتاب خود، دقیق‌تر از منبع اصلی‌اش بوده و فهرستی از آرایه‌ها را در ابتدای کتاب ارائه داده است. تعداد آرایه‌های آن بیش از تعداد آن‌ها در «محاسن الکلام» است. رادویانی در ترجمه کتاب سعی کرده است روح زبان فارسی را در آن بدمد.

A Research on Radviani’s Views and the Relationship Between Tarjoman Al-Balaghah and Mahaasen Al Kalaam

Literary nations are inevitably influenced by intellectual and cultural connections. One of the manifestations of influence in the field of Islamic culture is visible and remarkable in the field of rhetoric undoubtedly. Intertextual theory discusses the relationships and influence of texts; According to this theory, no text is selfreliant and is somehow related to its predecessors. The book &Tarjaman alBalaghah& is one of the prominent works of Persian rhetoric, which has been proposed as the first rhetorical work and has remained till now according to the available evidence. This valuable work has a special place in Persian rhetoric and most rhetorical books have also been influenced by the mentioned book. Although the author is an expert and innovative in writing &Tarjman alBalaghah&, but it is a translation of the book &Mahasen alKalam& in terms of naming and most of the definitions. Radviani’s research method in his book is more accurate than its original source and provides a list of arrays (devices) at the beginning of the book. The number of its devices is more than the number of them in &Mahasen alKalam&. In translating the book, Radviani has tried to inspire the Persian language.