بازتاب شادی و جلوه‌های غم گریزی در غزلیات مولوی و حافظ

با بررسی عوامل شادی در غزلیات مولانا به این نکته می‌رسیم که طلب و کشف حقیقت و کسب رضایت حق تعالی است که بر کمال طلبی و بندگی انسان در برابر معبودش دلالت دارد و فرح روحانی را در او پدید می‌آورد. نوع شادی مولانا انفسی و درونی است. در کنار هم بودن غم و شادی در جهان بینی مولانا با جلوه‌های موسیقایی و صور خیال پویا برای بیان مستی و شعف و شادی روحانی مولانا است که او را از عالم آفاق به انفس می‌رساند. می‌توان رویکرد مولوی را در وادی معرفت الهی، به ویژه در «دیوان کبیر»، مبتنی بر شور و نشاط، عنوان کرد؛ و در اثبات چنین مدعایی، ابیات قابل توجهی، در این اثر ارزشمند عرفانی، خودنمایی می‌کند. از طرفی غم و شادی در غزلیات حافظ نیز نقش پررنگی دارد؛ حافظ غم و شادی را دو روی زندگی می‌داند و نقش آن‌ها را در زندگی مورد تاکید قرار می‌دهد. مقاله حاضر، حاصل تامل و تعمّق در برجسته‌ترین مضامین مربوط به شادابی در «کلّیات شمس» و دیوان حافظ است.

Reflection of joy and manifestations of sadness in the sonnets of Movlavi and Hafez

Examining the factors of joy in Movlavi’s sonnets, we concluded that seeking and discovering the truth and gaining the satisfaction of the Almighty, which indicates the perfection and servitude of man to his god and creates spiritual joy in him. Movlavi’s kind of joy is psychic and inner. The coexistence of sorrow and joy in Movlavi’s worldview with musical effects and dynamic images to express Movlavi’s drunkenness and joy and spiritual joy that brings him from the world of horizons to the soul. Movlavi’s approach can be described in the area of divine knowledge, especially in the &Kabir Divan&, based on enthusiasm; And in proving such a claim, significant verses appear in this valuable mystical work. On the other hand, sadness and joy also play a significant role in Hafez’s sonnets; Hafez considers sadness and happiness as two sides of life and emphasizes their role in life. The present article is the result of reflection and contemplation on the most prominent themes related to joy in &Koliat Shams& and Hafez’s Divan.