مقایسه تجلی سیمای پیران و مشایخ در دیوان عطار نیشابوری و مولوی

سیمای پیر در عرفان اسلامی دارای جایگاه ویژه‌ای است. کتاب‌های عرفانی نیز کم و بیش، به ترسیم و توصیف سیمای پیر پرداخته‌اند و اهمیت و لزوم آن را به روشنی برشمرده‌اند که در این میان «حدیقه» سنائی، «منطق الطیر» عطار، «مثنوی» مولوی و دیوان حافظ دارای اهمیت خاص و نقش بنیادی بوده‌اند. این بزرگان با آفرینش این آثار به فهم هرچه بیش‌تر اوضاع و احوال عرفانی شاعران بزرگ از ورای آموزه‌های عرفانی و تجربیات شخصی آنان کمک شایانی کرده‌اند. مقایسه سیمای پیر در این چهار اثر در روشن شدن هرچه بهتر برخی از زوایای اعمال و رفتار پیر و درک صحیح این متون بی‌تاثیر نخواهد بود. عطار و مولوی شخصیت پیر را با تعابیر متعددی نظیر شیخ، ساقی و رند و با بهره مندی از نام مقدس انبیای الهی مانند عیسی(ع)، خضر(ع)، و رسول اکرم(ص) به خواننده می شناساند. این نوشتار در صدد است به تبیین و تشریح سیمای پیران و مشایخ در اندیشه های صوفیانه عطار و مولوی بپردازد.

Manifestation of the image of elders in Attar Neyshabouri and Movlavi’s Divan according to the American school in comparative literature

The old image has a special position in Islamic mysticism. Mystical books have more or less depicted and described the old image and have clearly stated its importance and necessity, among which Sanai’s &Hadigah&, Attar’s &Mantegh AlTair&, Movlavi’s &Masnavi& and Hafez’s Divan have a special importance and role. By creating these works, these great men have made a great contribution to understanding the mystical situation of the great poets beyond their mystical teachings and personal experiences. Comparing the appearance of the old in these four works will not be ineffective in clarifying some aspects of the actions and behavior of the old and understanding the texts correctly. Attar and Movlavi introduce the old character to the reader with various interpretations such as Sheikh, Saqi and Rand and by using the holy names of divine prophets such as Jesus (AS), Khezer (AS), and the Holy Prophet (PBUH). This article seeks to explain the appearance of elders in the Sufi thoughts of Attar and Movlavi.