تاثیر سبک خاقانی بر حافظ در تبیین اصطلاح- مفهوم پیر مغان

«پیر مغان» اصطلاح-مفهومی است که همچون خرابات و کوی مغان از آیین مهری و دین زردتشت در زادبوم ایرانیان به یادگار مانده و بعد از انقلاب دینی در دواوین بعضی از شاعران برای افشای موضوعات ریایی به شکلی مقدس و برجسته جلوه نموده است که در این میان خاقانی را می‌توان پیش‌قراول استفاده از آن دانست و حافظ با وام‌گیری از خاقانی و تقدس‌بخشی و جانمایی آن در کنار مفهوم غامض و وزین «رند» ، این اصطلاح – مفهوم را به گفتمان و ژانری دو«پیر مغان» اصطلاح-مفهومی است که همچون خرابات و کوی مغان از آیین مهری و دین زردتشت در زادبوم ایرانیان به یادگار مانده و بعد از انقلاب دینی در دواوین بعضی از شاعران برای افشای موضوعات ریایی به شکلی مقدس و برجسته جلوه نموده است که در این میان خاقانی را می‌توان پیش‌قراول استفاده از آن دانست. خاقانی (595-520ق) یکی از مهم‌ترین شاعرانی است که بعد از سنایی(545-473ق) و عطار (618-540ق) و قبل از مولوی(672-604ق) و حافظ به سرودن اشعار مغانه‌ای اهتمام ورزیده است و در لفظ، معنا و ایجاد ساختار بیرونی و درونیِ شعر مغانه‌ای بر حافظ (792-727ق) تاثیرِ مستقیم گذاشته است. حافظ نیز با وام‌گیری از خاقانی و تقدس‌بخشی و جانمایی آن در کنار مفهوم غامض و وزین «رند»، این اصطلاح مفهوم را به گفتمان و ژانری دو وجهی تبدیل کرده است که بعد از عبور از صافیِ ذهن و زبان او از جهاتی شبیه و از جهاتی متفاوت از پیر مغانی است که خاقانی پیش‌تر با آن روشنگری کرده بود.تبدیل کرده است که از جهاتی شبیه و از جهاتی متفاوت از پیر مغانی است که خاقانی پیش‌تر با آن روشنگری کرده بود؛ زیرا جنبۀ هنری و رازآلودی و ایهامی پیرِ حافظ که صورت پیر را انتزاعی کرده، آنی نیست که خاقانی بی‌پرده و حقیقی با آن افشاگری و ستیهندگی نموده است. پس هر دو در راستای زمان به پیر مغان توجه داشته‌اند؛ با این تفاوت که پیر خاقانی حقیقی و شفاف است؛ امّا پیر حافظ انتزاعی و رندانه.

The effect of Khaghani style on Hafez in explaining the term-concept of Pir Moghan

&Pir Moghan& is a term concept that, like the ruins and alleys of Moghan, is a reminder of the Mehri ritual and the religion of Zoroastrianism in the birthplace of Iranians and it is manifested in a sacred form after religious revolution. Khaghani can be considered a pioneer in its use. Khaghani (595520 AH) is one of the most important poets who after Sanai (545473 AH) and Attar (618540 AH) and before Movlavi (672604 AH) and Hafez has tried to compose melodic poems and in the word, meaning and the creation of the external and internal structure of poetry has had a direct impact on Hafez (727792 AH). By borrowing from Khaghani and sanctifying it and placing it next to the ambiguous and weighty concept of &rand&, Hafez has turned this termconcept into a twodimensional discourse and genre that, after passing through the purity of his mind and language, is similar and different from Pir Moghani, with whom Khaghani had previously enlightened.