رد پای اندیشه‌های غزالی در تحفه الوزراء علی بن مجدالدین شاهرودی بسطامی(مصنفک)

کتاب «احیاء علوم الدین» را کارنامه گرانقدر غزالی در دوران عزلت او دانسته اند. این اثر اگرچه مخالفان و موافقان بی شمار داشته اما تاثیری ماندگار بر بزرگان علم و ادب بر جای گذاشته است. «تحفه الوزراء» اگرچه چهار قرن بعد از تصنیف «احیاء علوم الدین» به رشته تحریر درآمده اما در زمره آثاری محسوب می شود که از روش کار غزالی در تبویب و تقسیم علوم و اخلاق تاثیر پذیرفته است. البته این تاثیرپذیری منحصر به ساختار اثر نیست بلکه اشتراک و شباهت شرایط اجتماعی هر دو مصنف، پایه ها و ساختار فکری و اندیشه های سیاسی آنان و منابع و مآخذ این دو اثر، به خوبی تاثیر رویکرد و اندیشه های غزالی را بر علی شاهرودی بسطامی نمایان می سازد. اهتمام نگارنده در این پژوهش بر آن است تا ضمن معرفی نسخه «تحفه الوزراء» و مولف آن به تاثیر و بارتاب اندیشه های غزالی در «احیاء علوم» بر این اثر، بپردازد. اهمیت این نگاشته از یک سو در پرداختن به اثری است که در جامعه ای غیر فارسی زبان تصنیف شده و نگارنده آن چون خود اثر، تا کنون ناشناخته باقی مانده است و از سوی دیگر تاثیر متمایز و موسع غزالی را در طول تاریخ فرهنگ اسلامی آشکار می سازد.

AlGhazali’s Footsteps in “Tohfa Al Vozara” by Ali Ibn Majd Aldin Shahroudi Bastami (Musannifek)

Revival of Religious Sciences book is considered as Ghazali’s precious record during his secession. Although the mentioned work has countless opponents and proponents, it has had an everlasting impact on science and literature pioneers. Since “Tohfa Al Vozara” was written four centuries after Revival of Religious Sciences, it is one of the works that has been influenced by Ghazali’s method of promoting sciences and ethics. Of course, this influence is not limited to the structure of the work, but the commonality and similarity of the social conditions of both authors, their intellectual structure and political ideas as well as the sources and references of these two works clearly show the influence of Ghazali’s approach and ideas on Ali Shahroudi Bastami. The author intends to introduce “Tohfa Al Vozara” and its writer beside the impact and reflection of Ghazali’s ideas in Revival of Sciences on this work. On one hand, the importance of this paper is in dealing with a work that has been written in nonPersian language communities and its author, like the work itself, has remained unknown until now and on the other hand it reveals Ghazali’s distinctive and extensive influence throughout the history of Islamic culture.