نقد و تحلیل فریبکاری در تاریخ بیهقی و شاهنامه

فریب و نحوه رفتاری فریبکاران در دو کتاب «شاهنامه» و «تاریخ بیهقی» که از آثار وزین ادب و هنر فارسی هستند، به وضوح نمایان است. نیرنگ در بخش‌های حماسی اسطوره‌ای و تاریخی «شاهنامه» به کار رفته است که به نظر می رسد در بخش حماسی آن با انگیزه و اهداف شخصی و انسانی و ملی، بیشترین کاربرد را دارد. بر خلاف معنای متعارف نیرنگ که مفهومی منفی دارد؛ در «شاهنامه» جنبه‌ها و مفاهیم مثبت آن را می توان مشاهده کرد. آیا فریب بر اثر رفتار شخصیّت های بانفوذ سیاسی چون محمود، مسعود و بوسهل ... است که در دوره ای بر اریکه قدرت و هدایت جامعه تکیه زده، به حکمرانی پرداخته، به فریب روی آورده و توانسته اند از بروز آشوب جلوگیری کنند یا اینکه محمودیان با تضریب و فریب سبب عزل طرفداران مسعود شده و نوعی بی ثباتی و اضطراب را گسترش داده اند.

Critique and Analysis of Deception in Tārīkhi Bayhaqī and Shahnameh

The deception and behavior of the deceivers is clearly evident in two Persian precious and artistic books Shahnameh and Tārīkhi Bayhaqī”. Trickery has been applied in the epicmythological and historical sections of Shahnameh, which seems to be most frequent in its epic section with personal, human and national motives and goals. In spite of negative connotation of deception and trickery, its positive aspects and concepts can be seen in Shahnameh”. Is the deception due to the behavior of influential political figures such as Mahmoud, Massoud and Bu Sahl and etc.... who were powerful and governor in a specific era deceived and managed to prevent chaos? or Mahmoudians who developed anxiety and instability by deceiving and tricking Masoud fans and followers.