بررسی خسرو و شیرین نظامی و دیوان جمیل بن معمر از منظر مکتب فمینیسم

زن در فرهنگ‌های مختلف و در تمامی دوران، جایگاه و موقعیت خاصی داشته که با توجه به فرهنگ و سنت هر دوره جایگاه و موقعیت‌های متفاوتی می‌یافت. در تاریخ ایران پس از اسلام که با تمدن و فرهنگ اموی هم‌زمان بود زن حضور چشمگیری دارد و به صورت نسبی، این دو فرهنگ در زمینه جایگاه و موقعیت اجتماعی و فرهنگی زن، دارای تفاوت‌ها و شباهت‌های آشکار بوده‌اند. «خسرو و شیرین» نظامی و دیوان جمیل بن معمر در زمره آثار غنایی ادب پارسی و عربی این دوره هستند که نمود بارزی از محدودیت‌های این نوع بشری را به تصویر می‌کشند. نظامی در منظومه «خسرو و شیرین» نظامی علی رغم قدمت در بسیاری از موضوعات مربوط به زن سنت شکنی کرده و در برخی موارد دیدگاه‌هایی متفاوت با جامعه سنتی عصر خویش ارائه کرده است که در مقایسه با آثار آن دوره در جای خود بسی قابل تامل دارد. از سوی دیگر در ادبیات عربی نیز شاعری چون جمیل بن معمر در دوره‌ای می‌زیسته است که در جامعه عربی چندان ارزشی برای زن و ارزش‌های زنانه قائل نبوده‌اند ولی با این وجود در اشعار این شاعر نیز به ارزش‌های زنانه و نقش زن توجه زیادی شده است که این امر به نوبه خود مطالعه تطبیقی این موضوع را در «خسرو و شیرین» نظامی و دیوان جمیل بن معمر اقتضا می‌کند.

A Study on Nizami’s Khosrow & Shirin and Jamil ibn Ma’mar’s Divan from Feminism School Viewpoint

Women have always had special status in various cultures and in all eras and their statuses have changed according to each era’s culture and tradition. In the history of Iran after Islam which was coincided with Umayyad civilization and culture, woman had remarkable role and two mentioned cultures owned obvious differences and similarities in the field of women’s cultural and social status partially. Khosrow & Shirin by Nizami was an iconoclast work in spite of an ancient background. On the other hand an Arab poet (Jamil ibn Ma’mar) – in Arabic literature –lived in an era in which women had no specific value; but the abovementioned poet paid special attention to women and their values in his poetries whose works aid us to study the aforesaid subject in Nizami’s Khosrow & Shirin and Jamil ibn Ma’mar’s Divan comparatively.