احیای هویت ملی روسیه در بعد فرهنگی: تبیین کنش‌های پوتین

موضوع هویت ملی در روسیه از مهم‌ترین و اساسی‌ترین دغدغه‌های مردم و دولت‌مردان این کشور بوده است. پس از فرایند نوسازی پتر بزرگ که به شکاف هویتی منجر شد، حکومت شوروی ابعاد دیگری از هویت روسی را به چالش کشید. با فروپاشی اتحاد شوروی بر اهمیت موضوع هویت ملی افزوده ‌شد. در این نوشتار با رویکردی میان‌رشته‌ای و فرهنگی می‌‌کوشیم با مرور وضعیت هویت ملی در دوران پسافروپاشی، اقدام‌های ولادیمیر پوتین در حوزۀ فرهنگی برای احیای هویت ازدست‌رفته را تحلیل کنیم. این نوشتار کیفی و از نظر نوع، توصیفی‌تحلیلی است که با کاربست تحلیل سازه‌انگارانه و تاکید بر مولفۀ هویت انجام شده است. پرسش اصلی این است که پوتین پس از فروپاشی اتحاد شوروی با چه اقدام‌های فرهنگی به‌دنبال حل بحران هویت برآمد؟ در پاسخ این فرضیه مطرح می‌شود که برخلاف یلتسین، پوتین با تاکید بر گذشتۀ تاریخی، اتکا بر ایدۀ قدرت بزرگ روسیه، توجه به اهمیت موضوع فرهنگ و حفظ میراث گذشته و با رویکردی متفاوت به اصلاحات تلاش کرد، با بازتعریف جایگاه روسیه برای پرسش‌های هویتی مردم پاسخی قانع‌کننده بیابد. در پایان، همراه با بررسی اقدام‌های پوتین برای تحکیم هویت ملی در بعد فرهنگی بیان می‌شود، هرچند دولت روسیه با تحکیم نمادهای ملی و برجسته‌‌کردن نقاط مثبت تاریخ کشور برای برون‌رفت از بحران هویتی می‌کوشد، اما همچنان روسیه با هویتی منسجم فاصله دارد.

the revival of russian national identity in the cultural dimension: explanation of putin’s actions

introduction: the issue of national identity has always been a fundamental concern among the russian people and policymakers. russia has enjoyed a stable national identity that has been sought throughout different periods of russian history. with the collapse of the soviet union, national identity gained more traction among russians. given the vast territory and diversity of ethnicities and religions, the lack of a stable national identity could have led to separatist conflicts that would have brought the country to the brink of dissolution. to reverse the situation, russia needs a strong leadership that can restore the country’s damaged identity, greatness and integrity and provide a clear vision for the future. the identity crisis in russia has been a major concern for the country’s presidents since the collapse of the soviet union, a collapse to which they have dedicated their policies to countering. based on this background, the present article adopts a multidisciplinary cultural approach to first examine the state of national identity in the post-soviet era and then analyze the initiatives of russian leaders in the cultural realm to revive the lost russian identity. for constructivists, understanding the role of national identity in determining the national interests of states and providing guidance for them in international politics is key. therefore, analyzing the performance of russian leaders in crisis management will shed light on their approaches to research question. yeltsin’s legacy in managing the identity crisis and its national revival is assessed as destructive in neglecting the historical past and discarding cultural values, with negative effects on the process of collective identification and a sense of belonging, which delays the realization of a coherent russian identity. the memories of his administration are marked by economic stagnation and separatist turmoil, while vladimir putin’s achievements show positive progress. although his government was by no means flawless, his reforms convinced russians that he was the one who could reclaim lost glory and build respect from historical humiliation.