آسیای مرکزی: منطقه‌ای پویا برای فعالان امنیتی

آسیای مرکزی که بخش جنوبی قلمرو هارتلند را در نظریه مکیندر تشکیل می داد، در دوره جنگ سرد جزو قلمرو سیاسی- ژیوپلیتیک اتحاد شوروی بود. با فروپاشی نظام دوقطبی، این منطقه با داشتن دولت‌هایی مستقل، هویت مستقل جغرافیایی- سیاسی پیدا کرده و در شکل فضاهای بدون قدرت، به صورت عرصه رقابت‌های چندسطحی پدیدار شد، این قدرت‌ها برنامه های رقابتی زیادی را در قالب اهداف و استراتژی‌های مختلف مطرح کرده اند. ایالات متحده با نگرش جهانی خود به دنبال تغییرهای زودگذر و پایدار است و سیاست‌های منسجمی را در منطقه برای افزایش منافع خود دنبال می‌کند و اتحادیه اروپا را در این زمینه با خود همراه کرده است. کشورهای روسیه و چین نیز علاوه بر اهداف ژیوپلیتیک توسعه حوزه نفوذ، نگرانی‌های امنیتی نسبت به خود دارند. این مقاله ضمن پرداختن به چگونگی انقباض و انبساط فضایی قلمرو ژیوپلیتیک قدرت‌های رقیب در آسیای مرکزی، نقش ژیواستراتژیک محور این منطقه را در ایجاد رقابت و پویایی آن مورد ارزیابی قرار می‌دهد.