نقش انتقال انرژی در روابط ترکمنستان با روسیه

فروپاشی اتحاد شوروی سبب ایجاد تحول عظیمی در منطقه آسیای مرکزی و قفقاز شد. در پی این واقعه، جمهوری‌های سابق اتحاد بر آن شدند تا با ارزیابی دوباره از توانایی‌ها و محدودیت‌های خود، راه خویش را به‌سوی استقلال واقعی هموار کنند. در این میان، جمهوری‌های بی‌نیاز از نظر منابع انرژی، نقش دوگانه این عامل را در روند استقلال خویش مشاهده کردند. هرچند وجود منابع انرژی به‌عنوان سرمایه‌ای خدادادی فرصتی استثنایی برای این کشورها تلقی می‌شد؛ اما در همان حال، وابستگی آنها به مرکز سابق( روسیه) برای انتقال انرژی به بازارهای مصرف، چالش‌های گوناگونی را برای این کشورها پدید آورده است. ترکمنستان یکی از این جمهوری‌ها است که منابع عظیم گاز طبیعی، از دیرباز موقعیت ژیواکونومیک برجسته‌ای به آن اعطا کرده و این موقعیت پس از استقلال برجسته‌تر شده است. تلاش ترکمنستان برای کسب آزادی عمل در زمینه انتقال انرژی و کسب منافع بیشتر و در برابر، تلاش روسیه برای حفظ انحصار خود در انتقال انرژی از اوراسیای مرکزی، ویژگی خاصی به روابط متقابل دو کشور بخشیده است. در این نوشتار همراه با شناخت این جنبه‌ها و نقش آن در رابطه دو کشور، نقش دیگر بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای نیز در این روند بررسی شده است.