مطالعه کیفی عوامل اجتماعی ـ فرهنگی موثر بر نزاع‏های دسته‏ جمعی (مورد مطالعه: شهرستان ایذه)

نزاع دسته‏جمعی یکی از مسائل و پدیده‏های قدیمی است که کماکان در اجتماعات سنتی و مبتنی بر طایفه‏مداری به قوت خود باقیمانده است. منظور از نزاع دسته‏جمعی، درگیری یا دعوایی است که معمولاً با انگیزه‏های فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی حداقل بین سه نفر رخ می‏دهد و خساراتی جانی و مالی به بار می‏آورد. هدف اصلی پژوهش حاضر، مطالعه‏ی کیفی عوامل اجتماعی و فرهنگی موثر بر نزاع‏های دسته‏جمعی در شهرستان ایذه است در این مطالعه‏ی کیفی، 24 نفر که به صورت نمونه‏گیری گلوله برفی انتخاب شده بودند وارد مطالعه شدند. یافته‏های پژوهش نشان می‏دهد که مداخله‏ی دولت در جامعه‏ی عشایری و اجرای برنامه‏ی اصلاحات ارضی و مهم‏تر از آن قانون ملی شدن مراتع و جنگل‏ها در دهه‏ی چهل، موجب اسکان خودجوش عشایر و بالتبع آن شیوع نزاع‏های دسته‏جمعی در منطقه گردیده است. از سویی دیگر این یافته‏ها نشان می‏دهند که تعصبات طایفه‏ای، جمع‏گرایی عمودی، همبستگی درون‏گروهی، پیوندهای خویشاوندی، مسائل ناموسی، عمومی‏ شدن خشونت و نزاع، نخبگان نزاع، اختلافات ملکی، بیکاری، رقابت نخبگان، فروپاشی ساختار سنتی مدیریت، بی‏اعتمادی به مراجع قضایی و انتظامی، آگاهی از محرومیت، تجربه‏ی عینی نزاع (مشاهده و مشارکت) و مسائل و خاطرات ناخوشایند گذشته‏ی بستر و زمینه‏ی نزاع دسته ‏جمعی را مهیا می‏کنند.