تحلیل کاربرد واقعیت مجازی در گردشگری فرهنگی: یک رویکرد کتاب‌سنجی

یکی از مهم‌ترین کاربردهای فناوری اطلاعات در صنعت گردشگری است و این صنعت، در تلقی کلاسیک نیازمند فضای حقیقی و جابجایی از مکانی به مکان دیگر است؛ اما با ظهور فناوری‌های نوین دیجیتالی و اطلاعاتی، اینترنت و فضای مجازی سهم قابل توجهی را از اوقات فراغت و برنامه‌ریزی‌های گردشگری به خود اختصاص داده است به نحوی که جدای از نقش مهمی که در تبلیغات و ارائه خدمات گردشگری دارد نوع جدیدی از گردشگری را به نام گردشگری مجازی شکل داده است. از این‌رو نیز، هدف این مقاله تحلیل کاربرد واقعیت مجازی در تحولات صنعت گردشگری به‌ویژه گردشگری فرهنگی: یک رویکرد کتاب‌سنجی است. بدین منظور، داده‌های 109پژوهش انجام شده در سال‌های 1997 تا 2023 پس از اعمال محدودیت‌ها برای تحلیل و مصورسازی از پایگاه داده اسکوپوس بازیابی شدند. داده‌های توصیفی نشان دادند که روند کمی مقالات از سال 1997 تا سال 2018 روند صعودی داشته و در سال 2019 به بالاترین میزان خود رسیده است. اما در سال 2021، این روند با افت مواجه شده، اما بعد از سال 2021 تا سال 2023 دوباره صعود کرده است. علاوه بر این پراستنادترین مقالات، مجلات، نویسندگان، دانشگاه‌ها و کشورها نیز معرفی شدند. دو تحلیل مصورسازی با استفاده از نرم‌افزار vosviewer انجام شد: تحلیل هم‌تالیفی و تحلیل هم‌آیندی واژگان. یافته‌های تحلیل هم‌تالیفی نشان داد که چین بیشترین همکاری را با دیگر کشورها داشته است. تحلیل هم‌آیندی واژگان نیز پرکاربردترین واژگان و روندهای پژوهشی در این زمینه را نشان داد. در نتیجه، گردشگری فرهنگی، واقعیت مجازی، میراث فرهنگی، واقعیت افزوده، موزه مجازی، اصالت، نوآوری، مدیریت دانش، گردشگری، فناوری اطلاعات و ارتباطات جزء پرکاربردترین واژگان در سال‌های گذشته بوده‌اند.

analysis of the application of virtual reality in cultural tourism: a bibliometric approach

one of the most important applications of information technology is in the tourism industry, and this industry, in the classical view, requires real space and moving from one place to another. but with the emergence of new digital and information technologies, the internet and virtual space have taken a significant share of leisure time and tourism planning in such a way that, apart from the important role it plays in advertising and providing tourism services, a new type of tourism called virtual tourism has taken shape. therefore, the purpose of this article is to analyze the use of virtual reality in the evolution of the tourism industry, especially cultural tourism: a bibliometric approach. for this purpose, the data of 109 studies conducted between 1997 and 2023 were retrieved from the scopus database after applying restrictions for analysis and visualization. descriptive data showed that the quantitative trend of articles had an upward trend from 1997 to 2018 and reached its highest level in 2019. but in 2021, this trend faced a decline, but from 2021 to 2023, it has risen again. in addition, the most cited articles, magazines, authors, universities and countries were also introduced. two visualization analyses were performed using vosviewer software: co-authorship analysis and vocabulary co-occurrence analysis. the findings of the co-authored analysis showed that china had the most cooperation with other countries. vocabulary co-occurrence analysis also showed the most used words and research trends in this field. as a result, cultural tourism, virtual reality, cultural heritage, augmented reality, virtual museums, authenticity, innovation, knowledge management, tourism, information and communication technology have been among the most used words in the past years.