مطالعه کیفی تعیین‌گرهای فرهنگ محیط ‌زیستی

امروزه مسایل و مشکلات محیط زیستی به چالش و نگرانی‌های بسیاری برای جامعه تبدیل شده است. بسیاری بر این باورند که این مشکلات از ضعف فرهنگی ناشی می‌شود. بوردیو ریشه بحران‌های محیط‌ زیستی را در جهان‌بینی غربی که نگاهی سلطه‌گرایانه به محیط‌زیست دارد، می‌بیند. در واقع، بدون شکل‌گیری فرهنگ محیط‌زیستی، تشکیل جامعه‌ای با مسئولیت‌پذیری محیط ‌زیستی بالا امکان‌پذیر نیست. از این‌رو، در پژوهش حاضر، به مطالعه کیفی تعیین‌گرهای فرهنگ محیط‌ زیستی پرداخته شد. با بهره از روش کیفی تحلیل مضمون و مصاحبه نیمه ساختاریافته با 15 نفر از صاحب‌نظران داده‌ها گردآوری شد و سپس مورد تحلیل مضمون قرار گرفت. در نهایت، به دو مضمون فراگیر و پنج مضمون سازمان‌دهنده دست یافته شد. درباره مولفه‌های فرهنگ محیط ‌زیستی، 7 مضمون پایه به دست آمد که این موارد در قالب مضامین فراگیر و سازمان‌دهنده قابل تقسیم‌بندی بودند. مضامین پایه به دو دسته کلی ذهنی و عینی تقسیم شدند. درباره عوامل موثر بر فرهنگ محیط‌زیستی، به 12 مضمون پایه اشاره شد که این موارد نیز در قالب مضامین فراگیر و سازمان‌دهنده قابل تقسیم‌بندی بودند. این مضامین پایه به سه دسته کلی عوامل فرهنگی اجتماعی، انگیزشی و اقتصادی تقسیم شدند. در نهایت، جهت بررسی اعتبار محتوایی الگو، از شاخص cvr استفاده شد که نتایج (بیش از 0/42) حاکی از تایید الگوی طراحی‌شده توسط صاحب‌نظران می‌باشد.

qualitative study of determinants of environmental culture

today, environmental issues and problems have become many challenges and concerns for society. many believe that these problems stem from cultural weakness. bourdieu sees the root of environmental crises in the western worldview, which has a hegemonic view of the environment. in fact, without the formation of environmental culture, the formation of a society with high environmental responsibility is not possible. therefore, in the present study, a qualitative study of the determinants of environmental culture was performed. using qualitative method and semi-structured interviews with 15 experts, data were collected and then content analysis was performed. finally, two comprehensive themes and five organizing themes were achieved. regarding the components of environmental culture, 7 basic themes were obtained, which could be divided into comprehensive and organizing themes. these basic themes were divided into two general categories: subjective and objective. regarding the factors affecting environmental culture, 12 basic themes were mentioned, which could be divided into comprehensive and organizing themes. these basic themes were divided into three general categories: socio-cultural factors, motivational factors and economic factors. finally, in order to check the content validity of the model, the cvr index was used, the results of which indicate the approval of the model designed by experts.