فراتحلیل تعیین‌ گرهای اجتماعی رفتارهای زیست‌محیطی

امروزه، با گسترش مسائل و مخاطرات زیست‌محیطی، مطالعه رفتارهای زیست‌محیطی برای پژوهشگران اهمیت مضاعفی پیدا کرده است. رفتارهای زیست‌محیطی مجموعه ای از کنش‌های افراد جامعه نسبت به محیط زیست است که طیف وسیعی از احساسات، تمایلات و آمادگی‌های خاص به منظور انجام رفتار در رابطه با محیط زیست را شامل می‌شود. هدف این پژوهش بررسی پژوهش‌های انجام شده در حوزه جامعه‌شناسی محیط زیست با روش فراتحلیل می‌باشد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه مقالات علمی پژوهشی است که در 10 سال اخیر در فاصله سال‌های 1389 تا 1398 در داخل کشور با موضوع جامعه‌شناسی محیط زیست نمایه شده است. در بررسی اولیه حدود 49 مقاله اولیه مورد شناسایی قرار گرفت که در نهایت پس از لحاظ کردن معیارهای مورد نظر، 20 پژوهش به‌عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم‌افزارهای spss و cma.2 استفاده شده است. مرور نظام‌مند مطالعات نشان می‌دهد که، 75 درصد نویسندگان دارای مدرک دکتری در رشته جامعه‌شناسی بودند و بیشترین تعداد پژوهش‌ها در سال‌های 1391 و 1396 منتشر شده است. همچنین، در همه پژوهش‌ها متغیر رفتار زیست‌محیطی به‌عنوان متغیر اصلی مورد توجه بوده است. بررسی اندازه اثر متغیرهای مختلف نشان می‌دهد که، اندازه اثرات تصادفی برای تاثیر نگرش زیست‌محیطی 0/222، دانش زیست‌محیطی 0/112، آگاهی زیست‌محیطی 0/317 و ارزش‌های زیست‌محیطی بر رفتار زیست‌محیطی برابر با 0/256 بدست آمده است که نشان می‌دهد اندازه اثر ترکیبی متغیر آگاهی زیست‌محیطی بیش از سایر متغیرها بوده است.

meta-analysis of social determinants of environmental behavior

today, with the spread of environmental issues and risks, the study of environmental behaviors has become more important for researchers. environmental behaviors is a set of actions of people in society towards the environment that includes a wide range of feelings, inclinations and specific preparations to perform behaviors in relation to the environment. the purpose of this study is to investigate the research conducted in the field of environmental sociology using metaanalysis. the statistical population of the study includes all research articles that have been published and indexed in the country in the last 10 years between 2010 and 2019 with the subject of environmental sociology in the initial review, about 49 preliminary articles were identified, and finally, after considering all necessary criteria, 20 studies were selected as a statistical sample. spss and cma.2 software were used for data analysis. systematic review of studies shows that 75% of the authors had a ph.d. in sociology, most of the research was done in mazandaran and kurdistan provinces and in 2012 and 2017 the highest number of researches has been published. also, in all studies, the variable of environmental behavior has been considered as the main variable. examining the effect size of different variables shows that the size of random effects for the effect of environmental attitude is 0.222, environmental knowledge is 0.112, environmental awareness is 0.317 and environmental values on environmental behavior are equal to 0.256. it is found that the combined effect size of the environmental awareness variable was more than other variables.