شیوع‌شناسی مصرف مواد مخدر و تبیین جامعه‌شناختی عوامل موثر بر سوء مصرف مواد دانشجویان (مطالعه موردی: دانشجویان دانشگاه اصفهان)

با توجه به اینکه یکی از مهم‌ترین معضلات فعلی در جامعه ما مصرف مواد مخدر و روانگردان‌هاست، اهمیت مساله مصرف و سوء مصرف مواد در جوانان به دلیل حساسیت این دوران دوچندان می‌شود. این مساله وقتی از حساسیت فوق‌العاده‌ای برخوردار می‌گردد که به عامل جوانی، عامل دانشجو بودن نیز افزوده شود؛ چرا که دانشجویان از ارکان اصلی نیروی انسانی جوامع محسوب می‌شوند و نقش به‌سزایی در تحول، پیشرفت و تعالی هر کشور دارند؛ پژوهش حاضر به منظور بررسی میزان شیوع مواد مخدر در بین دانشجویان دانشگاه اصفهان و تبیین جامعه‌شناختی عوامل موثر بر سوء مصرف دانشجویان انجام شده است.چارچوب نظری پژوهش مبتنی بر نظریه‌های کنترل اجتماعی هیرشی، پیوند افتراقی ساترلند و ساخت اجتماعی و آنومی مرتن بنا شده است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان دانشگاه اصفهان در سال 1398 بوده است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران برابر با 480 نفر است که بصورت تصادفی انتخاب شده‌اند. روش پژوهش پیمایش از نوع توصیفی تحلیلی و ابزار پژوهش پرسشنامه تغییر یافته شیوع‌شناسی مصرف مواد جهت جمع‌آوری داده‌ها می‌باشد. تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار  spss25 انجام شد. ضریب آلفای کرونباخ کل، (0.790) به دست آمده است. نتایج تحلیل داده‌ها نشان داد که تجربه مصرف در نوجوانی، پیوند اجتماعی، کنترل اجتماعی و دوستان هنجارشکن به ترتیب بیشترین تاثیر را بر سوء مصرف مواد در بین جوانان دارند. بعد از آن عوامل دیگری مانند جنسیت، دسترسی به مواد و نظارت خانواده بر میزان سوء مصرف مواد در بین دانشجویان تاثیرگذار است.

epidemiology of drug use and sociological explanation of factors affecting students’ drug abuse (case study: isfahan university students)

the purpose of this study was to investigate the prevalence of drug abuse among isfahan university students and to determine the sociological factors affecting students’ abuse. the theoretical framework for the research is based on hirsch’s social control theories, sutherland’s differential link, and merton’s social construction and anomie. the statistical population of the study consisted of all students of isfahan university in 1398. the sample size using cochran’s formula is 480 people randomly selected.the research method is descriptive-analytical survey and the research tool is a modified questionnaire of prevalence of substance use for data collection. data analysis was performed using spss25 software. the results of data analysis showed that there is a significant difference between male and female students in substance use. also, adolescents’ experiences of substance abuse (9.822), social bonding (-7.001), social control (5.49), and abusive friends (5.21) had the highest impact on substance abuse among youth, respectively. subsequently, other factors such as gender (4.46), access to drugs (3.32), and family supervision (-3.01) have an impact on student substance abuse.