بازنمای جامعۀ تربیت‌پذیر و شیوه‌های ارتقای آن

جامعۀ تربیت‌پذیر، ازجمله جامعۀ دینی، برای بقای خود نیازمند است هنجارهای اخلاقی و دینی را به نسل جدید منتقل کند. هدف پژوهش حاضر، واکاوی جامعۀ تربیت‌پذیر دینی و شیوه‌های ارتقای آن است. بنا بر ماهیت موضوع پژوهش، از روش کیفی استفاده شد. شرکت‌کنندگان در این پژوهش تمام کارشناسان علوم تربیتی و دینی شهر یزد بودند که با روش نمونه‌گیری هدفمند و رسیدن به اشباع نظری، با نُه نفر از آن‌ها مصاحبۀ عمیق نیمه‌ساختاریافته شد. داده‌ها با روش کدگذاری باز و محوری، تحلیل و یافته‌ها از طریق سه معیار قابل قبول، قابل اطمینان و تاییدپذیر، اعتباردهی شدند. یافته‌ها نشان داد فرآیند جامعه‌پذیری دینی، از طریق انتقال صحیح آموزه‌های دینی، انتخاب درونی و نهادینه‌شدن سجایای اخلاقی و دینی در جامعه اتفاق می‌افتد. دراین‌میان، نهادهای خانواده، مدرسه، گروه همسالان، رسانه‌ها، حکومت و نهاد روحانیت در ارتقای جامعۀ تربیت‌پذیر دینی، نقش بسیار موثری دارند. ازسوی ‌دیگر، عواملی نظیر سستی بنیان دینی خانواده، ناکارآمدی آموزش‌های مدرسه، تاثیرات گروه همسالان، تهاجم فرهنگی و ضعف عدالت در جامعه به تربیت‌گریزی دینی منجر  می‌شود. یافته‌ها نشان داد تقویت بنیان دینی و اخلاقی خانواده، اثربخش‌ترشدن آموزش‌های مدرسه، الگوسازی از طریق رسانه‌ها و توسعۀ عدالت اجتماعی می‌توانند به‌منزلۀ شیوه‌های ارتقای جامعۀ تربیت‌پذیر دینی موثر باشند.