بررسی و تحلیل اصول عام اخلاقی فضای مجازی از منظر اخلاق اسلامی

در عصر حاضر، کارکرد و اهمیت فضای مجازی بر هیچ‌کس پوشیده نیست؛ این فضا در کنار محاسن اخلاقی‌، مشکلات اخلاقی نیز به‌دنبال داشته است. بهترین روش مواجهه با مشکلات اخلاقی ناشی از فضای مجازی، روش فعالانه و خردمندانه است؛ در این روش، ضمن پذیرفتن حقایق فضای مجازی، سعی می‌شود محیط آن از رذایل اخلاقی پاک شود و ارزش ها، هنجارها و اخلاقیات در این فضا احیا شوند. اخلاق دینی، با ارائۀ اصول اخلاقی برگرفته از منابع عقلانی و وحیانی، به‌دنبال کاهش مشکلات اخلاقی این فضا و ارائۀ ارزش های اخلاقی برای زیست مجازی و در نتیجه، به‌وجودآوردن محیطی اخلاقی برای شهروندان مجازی است. هدف اصلی این پژوهش پاسخ به سوالاتی است که به بنیان‌های ارزشی افعال و مسئولیت‌های اخلاقی افراد مرتبط با فضای مجازی و فناوری های اطلاعات و ارتباطات مربوط است. بنابراین، سوال اصلی پژوهش این است که ارزش ها و اصول عام اخلاقی فضای مجازی از منظر دینی چیست؟روش تحقیق از نظر گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای و رصد میدانی فضای مجازی، از نظر ارائۀ اطلاعات، تحلیلی و از نظر هدف، کاربردی است.  از جمله یافته های این پژوهش تبیین مهم ترین اصول عام اخلاقی فضای مجازی است؛ این اصول اخلاقی شامل رعایت عدالت، امانت‌داری، پرهیز از ضرر رسانی، حفظ حریم خصوصی دیگران، شرح صدر و حساسیت به ترویج فضایل و جلوگیری از وقوع رذایل برای تمام افراد مرتبط با فضای مجازی اعم از تولیدکنندگان و ترویج‌کنندگان محتوای مجازی، کاربران و استفاده کننندگان از محتوا و نهادهای حاکمیتی متولی فضای مجازی است.

review and analysis of general ethical principles of cyberspace from the perspective of islamic ethics

in today’s age, the function and importance of virtual space is not hidden from anyone; in addition to moral virtues, this environment has also led to moral problems. the best way to deal with moral problems caused by it is an active and wise method; in this method, while accepting the facts of the virtual space, it is tried to clean its environment from moral vices and restore morals in this space. religious ethics, by providing moral principles taken from revelation sources, seeks to reduce the moral problems of this space and provide moral values for virtual life, and as a result, to create a moral environment for virtual citizens. the main goal of this research is to answer questions related to the value bases of actions and moral responsibilities of people related to virtual space. therefore, the main research question is what are the values and general moral principles of virtual space from a religious perspective?the research method is in terms of information gathering, library and field observation of virtual space, in terms of information presentation, analytical and practical in terms of purpose. among the findings of this research is the explanation of the most important general ethical principles of virtual space; these ethical principles include the observance of justice, trustworthiness, avoiding harm, preserving the privacy of others, honesty and sensitivity to promoting virtues and preventing vices for all people related to virtual space, including virtual content producers, content users, and custodian governmental institutions. it is virtual space