ارائۀ الگوی عملیاتی برای ارزیابی اثربخشی کنش‌های هنجاری روحانیون

امروزه مردم بیش از پیش با منابع و آموزه‌های متنوع فرهنگی و اجتماعی روبه‌رو هستند. روحانیت نیز مانند دیگر رسانه‌ها باید روش‌های به‌روز و مناسب ارتباط با مخاطب را پیدا کند. پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی ارزیابی رفتار هنجاری روحانیون برای اقناع مخاطب و سنجش الگوی طراحی‌شده صورت گرفته است. برای طراحی الگوی ارزیابی، مطالعات نظری قابل‌توجهی در زمینۀ اثربخشی و متقاعدسازی انجام شد. الگو شش‌وجهی ارزیابی استاد سخنران یا روحانی مشاور طراحی شد. این الگو با روش مشاهدۀ مشارکتی و مصاحبۀ ساختاریافته، در جلسات حلقه‌های معرفت که آستان قدس در حرم امام‌رضا برگزار می‌کند، اجرا و ارزیابی شده است. الگوی یادشده برای ارزیابی اثربخشی رفتار هنجاری روحانیون شامل شش مولفۀ فرم گفتار، تحریک مخاطب، صمیمیت، جزمیت، اعتبارسازی و ویژگی‌های فیزیکی است. همچنین، پس از مطالعۀ رفتار هنجاری روحانیون در جلسات حلقه‌های معرفت، خوشه‌بندی شاخص‌های ارزیابی روحانیون در زمینۀ اقناع نیز استخراج گردید که عبارت‌اند از: ویژگی‌های ارتباطی (ارتباط فعال / ارتباط منفعل)، جانب‌داری در پیام (موضع‌گیری آشکار / نبود موضع‌گیری آشکار)، تشابه با مخاطب (پیوسته / گسسته)، رویکرد (عاطفی / عقلانی)، شیوۀ پاسخ‌گویی (ارجاعی / استدلالی).

an operational model for evaluating the effectiveness of the normative actions of clerics

today, people are facing more and more diverse cultural and social resources and teachings. the clergy institution, like other media, must find up-to-date and suitable methods to communicate with its audience. the aim of this paper was designing a model for evaluating the performance of the preachers in the field of audience persuasion and measuring the designed model. to design the evaluation model, significant theoretical studies were reviewed in the field of effectiveness and persuasion. a 6-faceted model for the evaluation of a lecturer or spiritual consultant was designed and the output model was implemented and evaluated for the meetings of the “halghe-hay-e-marefat” held by astan quds in imam reza’s shrine with the method of participatory observation and structured interview. after implementing the model, indicators of persuasion were also extracted, which include communication characteristics (active / passive communication), partiality in the message (obvious position / no obvious position), similarity with audience (continuous / discrete), approach (emotional / rational), response method (referential / argumentative).the findings of the experimental study section show that the audience mainly favors religious speakers with active communication and similar to them and combined referential and argumentative responses. in relation to the index of partiality and approach, it is mainly different depending on the type of audience. for example, for religious fanatics, the speaker’s bias in the form of a clear and strong position is associated with approval and satisfaction. on the other hand, such a stance brings dissatisfaction to the critical audience.