نظریۀ جامعه‌شناسی عمومی و اخلاق در پژوهش

جامعه‌شناسی عمومی به‌منزلۀ یک حوزۀ بین‌رشته‌ای بر دانش برخاسته از مردم و برای مردم تاکید کرده و معتقد به ارائه سیاست‌هایی برای تامین رفاه عمومی جامعه است. اخلاق پژوهش نیز مدعی است پژوهشگر باید در مطالعۀ سوژه‌ها ‎شیوه‌ای اخلاقی در پیش بگیرد. با این حال، از یک سو، جامعه‌شناسی عمومی قرار دارد که با مردم و پژوهش دربارۀ آن‎ها ارتباط تنگاتنگ دارد و از سوی دیگر، این ارتباط، جامعه‌شناس را درگیر بخشی از مسائل اخلاقی می‌کند که محصول تعاملات پژوهشگر، مشارکت‌کنندگان، ذی‌نفعان و حامیان پژوهش است. این مقاله می‌کوشد به این پرسش پاسخ دهد که اساساً چه مسائل اخلاقی در حوزۀ پژوهش با نگاه جامعه‌شناسی عمومی وجود دارد که هدف آن بازگرداندن ارزش‌های اخلاقی به پژوهش‌های اجتماعی است. روش در این پژوهش، توصیفی– تحلیلی و داده‌های پژوهش مبتنی بر مطالعۀ منابع کتابخانه‌ای است. بررسی یافته‌های موجود نشان می‌دهد نگاه حداکثری به انتخاب مشارکت‌کنندگان، آزادی پژوهشگر در اظهار نظرهای علمی، درنظرگرفتن مزایای تحقیق و توجه به نظارت‌ناپذیری و پیامدهای ناگوار تاثیر پژوهش‌ها بر مشارکت‌کنندگان مستقیم، چهار مسئله اخلاقی مهمی است که می‌توان در حوزۀ پژوهش با نگاه جامعه‌شناسی عمومی طرح و پیگیری کرد.

The Theory of Public Sociology and Researching Ethics

Public Sociology, as an interdisciplinary field, emphasizes knowledge derived from the people and made for the people, and believes in providing policies for the public welfare of society. Research ethics argues that the subjects studied by the researcher should be dealt with in an ethical manner. On the one hand, however, there is public sociology, which is closely related to people and research about them. On the other hand, this relationship will involve the sociologist in part of the ethical issues that are the product of the interactions of the researcher, participants, stakeholders and supporters of the research. This article tries to answer the question of what are the ethical issues in the field of research from the perspective of public sociology, which aims to return ethical values to social research. The method in this research is descriptiveanalytical and the research data is based on the study of library resources. Examination of the available findings shows that the maximum view on the selection of participants, the researcher’s freedom to express scientific opinions, considering the benefits of research, and attention to the uncontrollability and adverse consequences of research on direct participants are four important ethical issues that can be addressed in the field of research with the perspective of public sociology