اخلاق حرفه‏ ای رسانه‏ ها در جمهوری اسلامی ایران؛ مفاهیم و مصادیق

امروزه سازمان‏های حرفه‏ای برای بهبود عملکرد خود به مجموعه‏ای از اصول اخلاقی نیاز دارند که با توجه به حرفه و حوزۀ ماموریت کاری و فعالیت آن‌ها تدوین شده باشد. بنا بر باور پژوهشگران و صاحب‏نظران حوزۀ ارتباطات و رسانه، فقدان نظام‏نامه و مرام‌نامۀ اخلاق حرفه‏ای مدون از کاستی‏های قابل‎توجه در نظام رسانه‏ای جمهوری اسلامی ایران است. نوشتار پیش رو، به‏دنبال ارائه الگو و نظریه بومی در عرصۀ «اخلاق ‏حرفه‏ای رسانه» و «هنجار رسانه» و غنی‏سازی ادبیات مرتبط در این حوزه است. روش این پژوهش، به‎منزلۀ بخشی از روش‏های کیفی در چهارچوب تفسیرگرایی قرار می‌گیرد و از نظر شیوه‌های گردآوری داده‏ها از تجارب زیستۀ پژوهشگران، مصاحبه‏های گروهی، متمرکز و عمیق و نیز از پرسش‏نامه‏ها در سطوح مختلف ستاد و صف حوزۀ عملکردی رسانه (مدیران، برنامه‏سازان و کارشناسان) با نمونه‏گیری‏های هدف‏مند استفاده شده است. در این مقاله تلاش شده با استمداد از مبانی نظری و روشی پژوهش و با نقد و بررسی نظریه‏ها، الگوها، مبانی پنج‏گانه در اخلاق و نظریه‏های شش‏گانۀ هنجار رسانه و با ارجاع به مبانی و تعلیمات اسلامی، «اصول اخلاق حرفه‏ای رسانه‏ها در جمهوری اسلامی ایران» بررسی شود.

Professional ethics of the media in the Islamic Republic of Iran; Concepts and examples

Professional organizations in the present age need a set of ethical principles related to the profession and the field of their mission and activity to improve their performance. According to researchers and experts in the field of communications and media, the lack of a code of conduct and professional ethics is one of the significant shortcomings in the media system of the Islamic Republic of Iran. The present article seeks to provide an indigenous model and theory in the field of media professional ethics and media norm and to enrich the relevant literature in this field. The method of the present study is classified as a part of qualitative methods in the paradigm of interpretiveness and in terms of data collection, group interviews, focused and indepth, as well as a questionnaire have been used used at different levels of headquarters and staff of media performance areas (managers, programmers and experts) with targeted sampling. In this article, an attempt has been made by using the theoretical and methodological foundations of research and by reviewing theories, patterns, five principles in ethics, and six theories of media norm and by referring to the principles and teachings of Islam, the Principles of professional ethics of the media in the Islamic Republic of Iran will be elaborated