بررسی جایگاه اخلاق زیست محیطی در کتاب‌های درسی دوره متوسطه اول

هدف پژوهش حاضر، بررسی وضعیت مولفه های اخلاق زیست محیطی در کتاب‌های درسی دوره متوسطه اول می باشد. روش پژوهش توصیفی و از نوع تحلیل محتوا است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کتاب های درسی دوره متوسطه اول می باشد که در سال 1398چاپ شده است و سه عنوان کتاب «پیام های آسمان»، «مطالعات اجتماعی» و «علوم تجربی» با 9 جلد کتاب به صورت هدفمند در نمونه قرار گرفت. ابزار پژوهش، سیاهه تحلیل محتوای محقق ساخته بوده است که روایی آن به وسیله متخصصان تعیین شده و برای تعیین پایایی از روش ویلیام اسکات استفاده شده است. داده های حاصل با استفاده از شاخص های توصیفی در فرایند تحلیلی «آنتروپی شانون» مورد بررسی قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که مولفه های «شناخت طبیعت و استفاده صحیح از آن» با ضریب اهمیت139/، «پرهیز از آلوده نمودن محیط زیست» با ضریب اهمیت138/، «درخت کاری و حفاظت از فضای سبز» با ضریب اهمیت 128/ دارای بیشترین ضریب اهمیت و مولفه های «حفاظت از تنوع زیستی» با ضریب اهمیت 096/، «دیدگاه اسلام در زمینه محیط زیست» با ضریب اهمیت 095/و «احساس مسولیت در برابر حیات وحش» با ضریب اهمیت 0(ع)/، دارای کمترین ضریب اهمیت بوده و به مولفه «رعایت حقوق حیوانات» هیچ توجهی نشده است.

Investigating the Status of Environmental Ethics in Junior High School Textbooks

The aim of this study is to study the junior high school textbooks in term of concern about dimensions of environmental ethics. The research method is descriptive of type of content analysis. The statistical population of this study is all junior high school books that published in 2019. Three book titles, "Social Studies," "Gifts of the Sky," " and " Empirical science," (9 volumes) were intentionally collected in the sample. A researchermade content analysis inventory which was compiled by expert judgments and examined by descriptive indices in analytical process of Entropy Shannon, was used to gathering data .The result showed that in these books, components of the" recognition of nature as a divine creature and its proper use “with importance coefficient of 0.139, "Avoiding Environmental Pollution" with importance coefficient of 0.138,  "tree planting and conservation of green space" with importance coefficient of 0.128, respectively were the most important dimensions and " biological diversity " with importance coefficient of 0.096, " The Perspective of Islam on  Environment" with importance coefficient of 0.095, "Responsibility to Wildlife" with importance coefficient of 0.0(ع), respectively were the least important dimensions. Hygiene and health" with importance coefficient of. There is no reference to "Animal Rights Observance “in none of the books.