مفهوم‌شناسی دروغ از نگاه اندیشمندان مسلمان و غربی (گفتگو با دکتر علی‌اکبر تیموری)

بی‌تردید، دروغ از مهم‌ترین رذائل اخلاقی است و در مقابل آن صداقت و راستی قرار دارد. همواره، هم در جهان شرق و هم در جهان غرب، اندیشمندان بسیاری (اعم از ایدئولوژیست‌های دینی و غیردینی) صداقت را یک حقیقت انسانی برشمرده، از آن دفاع کرده و در نصایح و لطائف اخلاقی، پیروان خود را از دروغ برحذر داشته‌اند. با این حال، پژوهش‌های گسترده‌ای با رویکردهای مختلف دینی، فلسفی و معرفت‌شناختی، جامعه‌شناختی و روان‌شناختی دربارۀ مفهوم‌شناسی دروغ انجام و استدلال‌های متعددی برای آن ارائه شده است. آنچه در این گفتگو دربارۀ آن سخن می‌رود، مفهوم‌شناسی دروغ از نگاه اندیشمندان غربی و اسلامی و اثبات همخوانی هر دو نگاه دربارۀ این مفهوم است. این گفتگو با رویکردی مقایسه‌ای نشان می‌دهد با تحولی که در قرن بیستم در معنی دروغ ایجاد شده است، هم غربی‌ها و هم اندیشمندان اسلامی، قصد فریب را در معنی دروغ دخیل ندانسته‌اند. غربی‌ها برای اثبات مدعای خود به واژۀ اظهارکردن و اندیشمندان اسلامی به واژۀ‌ اخبار/ گزارش‌دادن استناد کرده‌اند. وجه مشترک دو دیدگاه این است که هر دو واژه و تبیین ارتباط معناشناختی آن‌ها با دروغ، مفاهیم شوخی، لطیفه، طنز و تئاتر را به‌خوبی از گسترۀ معنایی دروغ خارج می کنند

The concept of lying from the point of view of Muslim and Western thinkers(Interview with Dr. Ali Akbar Teimoorie)

Undoubtedly, lies are one of the most important moral evils and there is honesty and truth in front of them. Always, both in the Eastern and  the Western worlds, many thinkers (both religious and nonreligious ideologues) have regarded honesty as a human truth, defended it, and in their moral exhortations, have forbidden their followers from lying. However, extensive research has been conducted with various religious, philosophical and epistemological, sociological and psychological approaches to the concept of falsehood and numerous arguments have been put forward. What we are talking about in this article is the concept of falsehood from the point of view of Western and Islamic scholars and the proof that both views are consistent about this concept. This dialogue, by way of comparative approach, shows that, with the evolution of the twentieth century in the sense of falsehood, both Westerners and Islamic scholars have not considered the intention of deception to be a falsehood. Westerners have resorted to the word reporting and Islamic scholars have used the word news / reporting to substantiate their claim. What the two viewpoints have in common is that both words and their semantic explanations of falsehood, the concepts of joke, joke, humor, and theater, are well beyond the semantic scope of the lie.