ارائه مدل توسعه‌یافته پیش‌بینی تقلب با تمرکز بر مولفه‌های کیفیت گزارشگری مالی و کیفیت حسابرسی در شرکت‌های تولیدی

هدف این پژوهش، ارائه مدل توسعه یافته پیش‌بینی تقلب با تمرکز بر مولفه‌های کیفیت گزارشگری مالی و کیفیت حسابرسی است. جامعه آماری پژوهش را شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تشکیل می‌دهد. در این پژوهش دستکاری سود با 5 شاخص برای تشخیص تقلب و تعیین شرکت‌های سالم و ناسالم مورد استفاده قرار گرفته است که شامل مجموع اقلام تعهدی، اقلام تعهدی اختیاری و هموارسازی سود در سطوح سود ناخالص، سود عملیاتی و سود خالص است. در این مطالعه از عوامل کیفیت گزارشگری مالی، کیفیت حسابرسی (رتبه بندی سازمان بورس و جامعه حسابداران رسمی از موسسات حسابرسی)، مثلث تقلب (مولفه فرصت با معیار ارزیابی کنترل‌های داخلی) و نقش افشاگران تقلب بر اساس شاخص راهبری شرکتی (وجود کمیته حسابرسی و واحد حسابرسی داخلی) برای پیش‌بینی احتمال وقوع تقلب استفاده شده که ماحصل آن ارائه الگوی توسعه یافته پیش‌بینی تقلب است. برای این منظور عوامل مطرح شده در سه مدل اولیه بررسی شده و نتایج با دستاوردهای قبلی مورد مقایسه قرار گرفته و قدرت مدل‌ها تخمین زده شده است. یافته‌های حاصل از بررسی 101 شرکت در بازه زمانی 1388 تا 1400 بیانگر این است که دقت مدل اولیه بنیش از مدل توسعه‌یافته بنیش و مدل کردستانی و تاتلی بالاتر است. همچنین با اضافه نمودن متغیرهایی مانند کیفیت حسابرسی، افشای گزارشگری مالی، مثلث تقلب و حسابرسی داخلی موثر، می‌توان به الگویی متناسب با محیط اقتصادی حاکم بر کشور دست یافت و دقت مدل بنیش را در احتمال وقوع تقلب به میزان محسوسی بالاتر برد.

presenting the developed model of fraud prediction considering financial reporting quality and audit quality criteria

it is often hard to accurately estimate the cost of fraud, as many acts of fraud and abuse were not detected and undisclosed cases. the purpose of this study is to present an extended model of fraud forecasting by focusing on financial reporting quality and audit quality in tehran stock exchange listed firms.  research questions or hypothesis hypothesis 1: the accuracy of estimating fraud likelihood based on the benish’s initial and adjusted model and kurdestani tatli’s developed model, is different depending on the desired portfolios.hypothesis 2: there is a significant difference between the accuracy of the developed current research model and other native and non-native models in predicting the fraud likelihood.  methods statistical analyses include 104 firms which were listed in tehran securities exchange over the period 2010 to 2022. in this study, earnings manipulation indicators have been used to detect fraud and determine fraudulent and non-fraudulent firms using five indicators consisting of total accruals, discretionary accruals, earnings smoothing in three levels such as gross profit, operating profit and net profit. furthermore, some factors such as financial reporting quality, audit quality, fraud triangle and the role of fraud whistleblowers based on corporate governance index used to predict the likelihood of fraud, resulting in development of a fraud detection model.  results findings indicate that the accuracy of the benish’s initial model is higher than the benish’s developed model and the kurdestani tatli’s developed model; and using variables such as audit quality, disclosure, fraud triangle and internal auditing can lead to an accurate model regarding iran’s economic environment.  conclusion according to the findings, some variables such as audit quality, voluntary disclosure, the control test score in audit institute and internal audit are the most important factors affecting the fraud detection. also, beneish’s model and other modified models should be adapted to the prevailing market environment and economic cycle and the affective factors should be considered in developing such models.