مقایسه تاثیر اتساع دستی و درناژ وضعیتی بر شاخص‌های تنفسی بیماران تحت تهویه مکانیکی در بخش‌های مراقبت ویژه: یک مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی

زمینه و هدف: تجمع ترشحات یکی از عوارض جدی در بیماران تحت تهویه مکانیکی است. مدیریت ترشحات راه هوایی در بیمار تحت تهویه مکانیکی شامل روش‌های معمول (مایع درمانی سیستمیک) و همچنین تکنیک‌هایی از جمله تغییر وضعیت بیمار و اتساع دستی برای تخلیه ترشحات است. ساکشن تراشه که با هدف تخلیه ترشحات انجام می‌گیرد، می‌تواند به همراه تکنیک‌های اتساع دستی و درناژ وضعیتی در بهبود پاکسازی راه هوایی موثر واقع شود. مطالعه حاضر با هدف تعیین مقایسه‌ای تاثیر اتساع دستی و درناژ وضعیتی بر شاخص‌های تنفسی بیماران تحت تهویه مکانیکی در قالب یک مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی با طرح متقاطع انجام شد.روش‌ها: این مطالعه کارآزمایی بالینی با طرح متقاطع (crosse over) در بخش‌های مراقبت ویژه بیمارستان امام خمینی ایلام در سال‌های 99- 98 انجام شد. حجم نمونه این مطالعه 50 نفر برآورد شد که به روش نمونه‌گیری در دسترس بر اساس معیارهای ورود به مطالعه انتخاب شدند. پس از 24 ساعت دریافت مراقبت‌های روتین بخش، هر بیمار به صورت تصادفی به یکی از دو گروه مداخله اتساع دستی (mh) یا مداخله درناژ وضعیتی (pd) تخصیص داده شد. پس از 24 ساعت دوم، بیمار به گروه مداخله‌ی بعدی جابجا شد. ابزار گردآوری داده‌ها فرم مشخصات دموگرافیک و فرم ثبت متغیرهای تنفسی (شامل متغیرهای کمپلیانس دینامیک، درصد اشباع اکسیژن خون شریانی، حجم جاری، pip وpeep ) محقق ساخته بود. در روز اول پس از انتخاب بیمار و ثبت اطلاعات جمعیت‌شناختی، در زمان نیاز بیمار به ساکشن، متغیرهای تنفسی بیمار در فواصل زمانی قبل از ساکشن، پنج و 25 دقیقه بعد از ساکشن ارزشیابی و نتایج به عنوان اطلاعات پایه (کنترل) ثبت شد. در روز دوم بیماران به صورت تصادفی در یکی از دو گروه مداخله اتساع دستی یا درناژ وضعیتی قرار گرفتند. در طول روز دوم بیماران علاوه بر دریافت مراقبت‌های تنفسی روتین بخش، قبل از هر بار ساکشن، بسته به گروهی که در آن قرار داشتند تحت مداخله اتساع دستی یا درناژ وضعیتی قرار می‌گرفتند و در فواصل زمانی قبل از ساکشن، پنج و 25 دقیقه بعد از ساکشن متغیرهای تنفسی ثبت می‌شد. در روز سوم بیمار به گروه مداخله‌ی بعدی تخصیص داده شد (طرح متقاطع) و ارزشیابی متغیرهای تنفسی تکرار و نتایج ثبت شد.یافته‌ها: بر اساس آزمون تحلیل واریانس اندازه‌گیری تکراری، درصد اشباع اکسیژن، درصد حجم جاری (p value=0.001) و کمپلیانس دینامیک (p value=0.038) در گروه‌های مداخله در دقیقه 25 بعد از ساکشن بیش از گروه کنترل و حاکی از برتری مداخله اتساع دستی نسبت به درناژ وضعیتی بود. در مورد متغیر حداکثر فشار دمی نیز مداخله اتساع دستی در 25 دقیقه پس از ساکشن کاهش معناداری نسبت به درناژ وضعیتی ایجاد کرده بود (p value=0.001)، لیکن در میزان peep بین هیچ یک از گروههای مطالعه و زمان‌های مورد بررسی تفاوت معناداری مشاهده نشد.نتیجه‌گیری: یافته‌های این مطالعه، ضمن تایید ضرورت مداخلات پرستاری به منظور مدیریت ترشحات راه هوایی، نشان داد مداخله اتساع دستی در بهبود درصد حجم جاری، اشباع اکسیژن خون شریانی و کمپلیانس دینامیک و نیز در کاهش میزان pip موثرتر از درناژ وضعیتی است. لذا ضمن تاکید بر ضرورت آموزش کارکنان مراقبت سلامت جهت مراقبت از راه هوایی و مدیریت تجمع ترشحات در بیماران تحت تهویه مکانیکی پیشنهاد می‌شود دستورالعمل‌های بالینی مبتنی بر شواهد با تاکید بر برتری مداخله اتساع دستی به منظور بهبود شاخص‌های تنفسی بیماران تهیه و ابلاغ شود.

the effect of manual hyperinflation and postural drainage on respiratory indices in patients under mechanical ventilation in intensive care units

background and aim: accumulation of secretions is one of the serious complications in patients under mechanical ventilation. the management of airway secretions in these patients includes using the usual methods like fluid therapy as well as techniques such as changing the patient’s position and manual hyperinflation. tracheal suction, which is performed with the aim of secretion removal, can be effective in improving airway clearance along with manual hyperinflation techniques and postural drainage. this randomized clinical trial was conducted in order to compare the effect of manual hyperinflation (mh) and postural drainage (pd) on the respiratory parameters of patients under mechanical ventilation.methods: this crossover clinical trial study was conducted in the intensive care units (icus) of imam khomeini hospital, ilam in 2018. the sample size included 50 patients under mechanical ventilation who were included in the study according to the inclusion criteria through convenience sampling. after the first 24 h, patients received routine respiratory care in the icu. each patient was randomly assigned to one of the two intervention groups, mh or pd for 24 h. then, the patient was transferred to the next intervention group. data collection tool included a demographic questionnaire and a form for recording respiratory variables (including dynamic compliance, arterial blood oxygen saturation percentage, tidal volume, peak inspiratory pressure and positive end expiratory pressure). on the first day, after selecting the patient and recording the demographic information, when the patient needed suction, the patient’s respiratory variables were recorded at three times including before suction, 5 and 25 min after suction, and the results were recorded as the basic information (control). during the second day, in addition to receiving routine respiratory care, before each suction, depending on the intervention group, the patients were subjected to mh or pd and respiratory variables were recorded before suctioning as well as 5 and 25 min after suction. on the third day, the patient was assigned to the next intervention group (crossover design) and the evaluation of respiratory variables was repeated and the results were recorded.results: based on the repeated measure anova, atrial blood oxygen saturation (p value=0.001), tidal volume (p value=0.001) and dynamic compliance (p value=0.038) in the intervention groups, 25 min after suction were more than the control group, in favor of mh intervention comparing to pd intervention. regarding the peak inspiratory pressure, the intervention of mh 25 min after suction created a significant decrease compared to the pd (p value=0.001). there was no significant difference in the peep between any of the study phases and the investigated times. conclusion: the findings reconfirmed the necessity of nursing interventions in order to manage airway secretions, and also showed that mh intervention is more effective than pd in improving the respiratory indicators. therefore, while emphasizing the necessity of training hcws for respiratory care and management of airway clearance in patients under mechanical ventilation, it is suggested to prepare evidence-based clinical guidelines emphasizing the superiority of mh intervention in order to improve the respiratory indicators of patients.