تفسیر گاز خون شریانی یا گاز خون وریدی؟ یک مرور متون روایتی

زمینه و هدف: این پژوهش با هدف بررسی میزان همبستگی بین پارامترهای گاز خون شریانی و وریدی و تعیین شرایطی که امکان جایگزینی آزمایش گاز خون وریدی بجای گاز خون شریانی مبتنی بر شواهد علمی وجود دارد، انجام شد.روش‌ها: این مطالعه مرور روایتی با جستجو در پایگاه‌های دادهsid ، pubmed، web of science و scopus و همچنین موتور جستجوگر google scholar و با استفاده از کلید واژه‌های گازهای خون شریانی، گازهای خون وریدی در فاصله سال‌های 2005 تا 2020 انجام گرفت.یافته‌ها: مرور مطالعات انجام شده در زمینه بررسی همبستگی بین پارامترهای گاز خون شریانی و گاز خون وریدی، اغلب ارتباط خوبی را به خصوص بین مقادیر ph و hco3 خون شریانی و وریدی بیان کردند. در مورد استفاده از pco2 وریدی بجای خون شریانی، هرچند برخی مطالعات pco2 وریدی را به عنوان ابزار غربالگری اسیدمی معرفی کردند، اما همچنان بحث وجود دارد و نیازمند مطالعات بیشتر است. در مجموع تعداد 24 مقاله مرتبط یافت شد که بعد از غربالگری، 16 مقاله مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتند.نتیجه‌گیری: آزمایش گاز خون وریدی می‌تواند یک گزینه ایمن، آسان و کم هزینه برای ارزشیابی وضعیت گازهای خونی بیماران باشد. البته در نظر داشتن وضعیت و شرایط بالینی بیماران هنگام استفاده از گاز خون وریدی توصیه می‌شود و تجزیه و تحلیل گاز خون شریانی تنها در صورت ضرورت پیشنهاد می‌شود.

Arterial Blood Gas or Venous Blood Gas Analysis? A Narrative Literature Review

Background and aim: This study was carried in order to investigate the degree of agreement and correlation between arterial and venous blood gas parameters and the possibility of replacing intravenous blood instead of arterial blood gas test according to scientific evidence.Methods: This narrative review was done by searching the databases of SID, PubMed, Web of Science, Scopus and Google Scholar search engine, using the keywords arterial blood gases, venous blood gases from 2005 to 2020. A total of 24 related articles were found and after screening, 16 articles were reviewed and analyzed.Results: Review of studies examining the correlation of the agreement between ABG and VBG parameters often found a good relationship, especially between the PH and HCO3 values of arterial and venous blood. The use of intravenous PCO2 instead of arterial blood, although some studies have introduced intravenous PCO2 as an acidemy screening tool, is still debated and needs further study.Conclusion: Venous blood gas test can be a safe, easy and low-cost option to assess patients’ blood gas status. However, considering the clinical condition of patients when using VBG is recommended and ABG analysis will commend only if necessary.