اثر متقابل تداوم زهکشی و فاصلۀ زهکش‌های زیرزمینی در زهکشی میان‌فصل بر عملکرد و اجزای عملکرد برنج رقم هاشمی

این تحقیق به منظور دستیابی به بهترین فاصله زهکش‌های زیرزمینی و تداوم زهکشی در زهکشی میان‌فصل اراضی شالیزاری در سال 1393 در مزرعه آزمایشی موسسه تحقیقات برنج کشور در رشت با طول جغرافیایی 49/63 درجه شرقی و عرض جغرافیایی 37/16 درجه شمالی و ارتفاع 24/6 متر از سطح دریا در آرایش فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در کرت‌هایی به ابعاد 4×3 متر با فاکتور فاصله زهکش در سه سطح 7/5، 10 و 15 متر و  فاکتور تداوم زهکشی میان‌فصل در دو سطح 7 و 11روز با زهکش‌هایی در عمق 90 سانتی‌متری روی برنج رقم هاشمی انجام شد. صفاتی نظیر ارتفاع بوته، تعداد پنجه، طول خوشه، تعداد دانه پر، وزن هزاردانه، ماده خشک، شاخص برداشت، عملکرد، رطوبت خاک و دبی خروجی از زهکش‌ها اندازه‌گیر‌ی شد. بر اساس نتایج اثر تداوم زهکشی میان‌فصل بر عملکرد، بیشترین عملکرد در تداوم زهکشی هفت روز با مقدار 3987 کیلوگرم در هکتار به‌دست آمد. همچنین، از نظر اثر فاصله زهکش‌ها، فاصله 15 متر بیشترین عملکرد با مقدار 3446 کیلوگرم در هکتار را داشت. تحلیل آماری اثر متقابل تداوم زهکشی میان‌فصل و فاصله زهکش‌های زیرزمینی بر عملکرد بیانگر حصول بیشترین عملکرد (4384 کیلوگرم در هکتار) در تیمار تداوم هفت روز با فاصله زهکش 15 متر بود که برای اجرا در منطقه مورد مطالعه توصیه می‌شود.

Interaction of Duration and Underground Drainage Distance in Mid-season Drainage on Yield and Yield Components of Rice, Hashemi Cultivar

This study was conducted in 2014 to determine the most appropriate drainage distance and duration in midseason drainage of paddy fields. The experimental field was located in Rice Research Institute of Iran, Rasht, Guilan Province, at 49.63˚ E and 37.16 ˚ N and an altitude of 24.6 m above sea level. The experiment was carried out on Hashemi cultivar in the plots of 3×4 m as a completely randomized design in three replications with the factors of drain distance at three levels of 7.5, 10 and 15 m and depth of 90 cm plus drainage duration within two levels of 7 and 11 days. Such characteristics as plant height, number of tillers, panicle length, filled grains, 1000grain weight, dry matter, harvest index, yield, soil moisture and discharge of drains were determined. As a result, the effect of midseason drainage duration on yield showed that the maximum yield was gained in the case of 7day drainage duration with an amount of 3987 kg ha1. Also, based on the effects of drains' distance on yield, a distance of 15m obtained led to a maximum yield of 3446 kg ha1. Statistical analysis of drainage distance and midseason drainage duration interaction on yield revealed that the maximum yield (4384 kg ha1) was gained in the treatment of 7day midseason drainage duration and drains, distance of 15m, finally recommended for the study area.