اثر سه سال آتش‌سوزی متوالی بر برخی از ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی یک خاک جنگلی در اطراف دریاچه زریوار مریوان

این پژوهش به منظور بررسی اثر سه سال آتش‏سوزی متوالی بر برخی ویژگی‏های فیزیکی و شیمیایی خاک سطحی (0ـ 5 سانتی‏متر) و خاک زیر‏سطحی (5ـ 10 سانتی‏متر) در جنگل تپه درویش واقع در اطراف دریاچۀ زریوار مریوان انجام شد. تیمار شاهد نیز با شرایط یکسان در کنار منطقه سوخته و بدون اثر آتش‏سوزی انتخاب شد. از منطقه سوخته و شاهد هر یک سه نمونه تصادفی مرکب، از دو عمق یادشده، برداشته شد. نمونه‏ها برای بافت خاک، ph، هدایت الکتریکی (ec)، ظرفیت تبادل کاتیونی (cec)، کربن آلی کل، نیتروژن کل و نیتروژن نیتراتی (no3n) و آمونیومی (nh4+n)، فسفر، پتاسیم، کلسیم، و منیزیم قابل دسترس و همچنین کربنات کلسیم معادل (tnv) با استفاده از روش‏های استاندارد تجزیه شدند. نتایج نشان داد به طور عموم آتش‏سوزی بر ویژگی‏های بررسی‏شده خاک سطحی بیشترین اثر و بر خاک زیر‏سطحی اثری میانه دارد. هدایت الکتریکی و tnv با بیشترین میزان در خاک سوخته تغییرات شایان توجه از خود نشان دادند. همچنین، میزان قابل دسترس نیتروژن، پتاسیم، فسفر، کلسیم، و منیزیم پس از آتش‏سوزی افزایش یافت؛ در حالی که cec در خاک سوخته‏شده در مقایسه با خاک شاهد بدون تغییر باقی ماند. میزان ph و مقدار کربن و نیتروژن کل خاک نیز افزایش اندکی در خاک سوخته‏شده از خود نشان دادند. همچنین بافت خاک با نشان دادن میزان کمتر رس در خاک سوخته‏شده سبک شد. در مجموع، نتیجه گرفته شد که آتش‏سوزی بر ویژگی‏های فیزیکی و شیمیایی خاک اثر چشمگیری دارد و سبب کاهش کیفیت خاک اراضی جنگلی می‏شود.

Effect of Three Successive Years of Fire on Some Physicochemical Properties of a Forest Soil around Zarivar Lake in Marivan

The present study was conducted to investigate the effects of three successive years of fire burning on some physicochemical properties of surface (05 cm) and subsurface soil (510 cm) in Tappeh Darvish forest located in the surroundings of Zarivar Lake, Marivan. A control with similar conditions, but not affected by fire was selected in the vicinity of the fire burned area. Three composite soil sles were taken from the mentioned depths in the burned site and from control site. The sles were analyzed for texture, EC, pH, T.O.C, T.N, Nava. (NO3 and NH4+), Pava., Kava., Ca ava., Mg ava., Cation Exchangeable Capacity (CEC) and Total Neutralizing Value (TNV) contents using standard methods. The results showed that, in general, changes in the soil properties following fire were greatest at the subsurface soil and more modest at the subsurface soils. Soil TNV and EC content changed notably, following fire, with higher values in burned soils. Nitrogen, potassium, phosphorus, calcium and magnesium became more available following fire, while CEC levels were found to be unchanged in the burned soil in comparison with the unburned soil. Soil pH, total C and N content slightly increased in the burned soil. Furthermore, the soil texture became lighter following fire with a lower content of clay in the burned soils. In total, it was concluded that fire significantly affects soil physicochemical properties and reduces the quality of soil as in forestlands.