بررسی وجود و شدت آب‌گریزی خاک در مناطق جنگلی تالش در استان گیلان

در این پژوهش وجود و شدت آب‌گریزی در سه منطقه تحت پوشش کاج تدا و توسکا و آقطی در شهرستان تالش، بخشی از غرب گیلان، مطالعه شده است. 79 نمونه دست‌نخورده (5-0 سانتی‌متر) برای تعیین آب‌گریزی و زاویه تماس آب با خاک در فصل خشک‌سال جمع‌آوری شد. آب‌گریزی با استفاده از آزمون‌های زمان نفوذ قطره آب (wdpt) و مولاریته قطره اتانول (med) بررسی شد. همبستگی مثبت و معنادار (77/0 = r) بین دو آزمون wdpt و med به‌دست آمد. زاویه تماس آب‌ـ خاک به‌وسیله آزمون med بیشتر از 90 درجه در نمونه‌های آب‌گریز برآورد شد. زاویه تماس آب‌ـ خاک با افزایش میزان آب‌گریزی خاک افزایش یافت؛ به‌طوری‌که در نمونه‌های با آب‌گریزی 5820 تا 6000 ثانیه زاویه تماس 8/108 تا 109 درجه محاسبه شد. متوسط آب‌گریزی اندازه‌گیری‌شده به‌وسیله آزمون wdpt و med در منطقه 3 به‌طور معناداری بیشتر از دو منطقه دیگر بود. این روند در زاویه تماس آب‌ـ خاک محاسبه‌شده نیز مشاهده شد. در این پژوهش همبستگی بالایی بین log wdpt، med، و زاویه تماس با مقدار ماده آلی (با r به‌ترتیب 80/0، 83/0، 77/0) به‌دست آمد. همبستگی این پارامترها با ph خاک منفی و در سطح احتمال یک درصد معنادار (با r به‌ترتیب 78/0-، 69/0-، 72/0-) به‌دست آمد. همبستگی آب‌گریزی (log wdpt، med) و زاویه تماس خاک با درصد شن خاک مثبت و با درصد رس خاک منفی به‌دست آمد. البته رابطه بین پارامترهای بافت خاک و آب‌گریزی نسبت به ماده آلی و اسیدیته خاک ضعیف بود. نتایج نشان می‌دهد مقدار ماده آلی، بافت، و اسیدیته خاک عوامل مهم ایجاد و شدت آب‌گریزی در خاک‌های مناطق بررسی‌شده هستند.