ارزیابی تقابلات بین نوسانات طبیعی اقلیم و فعالیت‌های بشری بر رواناب

در این پژوهش، روندهای بلندمدت و تغییرات ناگهانی متغیرهای هیدرواقلیمی در دوره مشاهداتی 1971‌ـ 2000 در حوضه آیدوغموش، به‌ترتیب با آزمون ناپارامتری من‌ـ کندال و منحنی تجمعی متغیرهای اقلیمی‌ـ رواناب بررسی شد. نتایج روندهای کاهشی برای بارندگی و رواناب و روند افزایشی برای دما، توسط آزمون من‌ـ کندال با سطح اطمینان 99‌درصد را نشان می‌دهند. تغییر گرادیان منحنی تجمعی متغیرهای اقلیمی‌ـ رواناب، بیانگر این است که رابطه بین متغیرهای اقلیمی‌ـ رواناب، می‌تواند متاثر از عامل فعالیت‌های بشری باشد. با شناسایی نقطه تغییر گرادیان منحنی، دوره مشاهداتی به دو زیردوره، پایه و دوره مرتبط با فعالیت‌های بشری، تقسیم شد. برای تعیین آثار فعالیت‌های بشری بر رواناب، مدل هیدرولوژیکی در دوره پایه، واسنجی و صحت‌سنجی و با معرفی متغیرهای هیدرواقلیمی در دوره فعالیت‌های بشری به مدل، رواناب تولیدی تعیین شد. نتایج نشان می‌دهند که نوسانات طبیعی اقلیم و فعالیت‌های بشری، به‌ترتیب سهم 79 و 21 درصدی در کاهش رواناب دارند.‌