برآورد ردپای آب آبی و سبز برنج در پهنه های اگرواکولوژیک کشاورزی کل کشور

برنج پس از گندم، غذای اصلی مردم ایران است و نقش ویژه‌ای در تغذیه، درآمد و اشتغال‌زایی در بخش کشاورزی دارد. علی‌رغم اهمیت غیرقابل‌انکار این محصول زراعی، یکی از گیاهان آب بر در بخش کشاورزی به شمار می‌آید و با توجه به بحران آب در کشور، تداوم کشت این محصول در بسیاری از مناطق کشور با مشکلات متعددی رو به رو می‌باشد. هدف از انجام این پژوهش ارزیابی عملکرد پتانسیل (عملکرد در شرایط عدم محدودیت آب، عناصر غذایی، آفات و بیماری‌ها) و تخمین ردپای آب آبی و سبز برنج در پهنه‌های اگرواکولوژیک کشاورزی کل کشور بوده است. محاسبات ردپای آب، با مدل ssm-icrop2 برای محدوده زمانی 1385-1394 (2006-2015) صورت گرفت. نتایج نشان می‌دهد بخش‌هایی از مناطق شمالی کشور، مانند استان‌های گیلان، مازندران و اندکی نیز گلستان که در مجاورت دریای خزر قرار دارند از ردپای آب آبی کمتر و در مقابل از ردپای آب سبز بیشتر برخوردار می‌باشند و محدوده مناسب برای کشت برنج در کشور را تشکیل می‌دهند. سایر استان‌های کشور نیز مانند استان‌های خوزستان، بوشهر، فارس و خراسان جنوبی که عمدتاً در نواحی گرم کشور قرار گرفتند دارای ردپای آب آبی بیشتر و نیز ردپای آب سبز کمتر می‌باشند از این رو، این استان‌ها به هیچ عنوان برای کشت برنج مناسب نمی‌باشند.

estimating the blue and green water footprint of rice in the agro-ecological zones (aez) of iran

after wheat, rice is the main food of iranian people and has a special role in nutrition, income and job creation in the agricultural sector. despite the undeniable importance of this crop, it is considered one of the water-intensive plants in the agricultural sector, and due to the water crisis in the country, the continuation of the cultivation of this crop in many regions of the country is facing many problems. the purpose of this research was to evaluate the potential yield (yield in the absence of water, nutrients, pests and diseases) and to estimate the blue and green water footprint of rice in the agro-ecological zones (aez) of the entire country. water footprint calculations were done with the ssm-icrop2 model for the time period of 2006-2015. the results show that parts of the northern regions of the country, such as gilan, mazandaran and golestan provinces, which are located in the vicinity of the caspian sea, have less blue water footprint and more green water footprint, and are suitable areas for rice cultivation. other provinces of the country, such as khuzestan, bushehr, fars and south khorasan, which are mainly located in the warm regions of the country, have more blue water footprints and less green water footprints, therefore, these provinces are not suitable for rice cultivation at all.