تاثیر کودهای زیستی و آلی بر تولید کمی و کیفی ماش تحت تنش کم‌آبی

استفاده از کود‌های زیستی و آلی در شرایط تنش خشکی سبب کاهش اثرات ناشی از تنش و بهبود پارامترهای رشد و نمو گیاه می‌شود. به همین دلیل پژوهشی در دو سال زراعی 99-1398 و 1400-1399 در شرایط آب و هوایی شهرستان چالوس انجام شد. آزمایش بصورت اسپلیت– فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار اجرا شد. عامل اصلی شامل کم آبیاری در سه سطح (100، 80 و 60 درصد نیاز آبی) و عامل‌های فرعی شامل کود زیستی (شاهد، قارچ مایکوریزا و اینتروباکتر) و کود آلی (بدون مصرف و 16 و 24 تن در هکتار) بصورت فاکتوریل بود. نتایج مقایسه میانگین نشان داد بیشترین عملکرد دانه در شرایط آبیاری 100 درصد نیاز آبی گیاه و کاربرد 24 تن در هکتار کود آلی و مایکوریزا در سال دوم به میزان 126.1 گرم در مترمربع مشاهده شد و سپس شرایط آبیاری 80 درصد نیاز آبی گیاه و کاربرد 24 تن در هکتار کود آلی و اینتروباکتر در سال دوم به میزان 124.3 گرم در مترمربع بالاترین میزان را داشت. بطور کلی دور آبیاری 60 درصد نیاز آبی عملکرد دانه را نسبت به دورهای آبیاری دیگر کاهش داد. با توجه به نتایج این مطالعه، استفاده از کود آلی و زیستی در شرایط تنش خشکی می‌تواند بهبود قابل‌توجهی در عملکرد کمی و کیفی ماش داشته باشد. بنابراین، استفاده از کود آلی و زیستی در شرایط تنش خشکی می‌تواند سبب بهبود قابل‌توجهی در رشد، عملکرد و کیفیت دانه ماش شود.

the effect of biological and organic fertilizers on the quantitative and qualitative production of mung bean under water stress

the biological and organic fertilizers application under drought stress can reduce the adverse effects of this global issue and improve plant growth and development parameters. therefore, this study was conducted in two crop years of 2020-2021 and 2021-2022 in the climatic conditions of chalus city, iran. the split-factorial experiment was conducted in the form of a basic randomized complete block design with 3 replications. the main factor included irrigation deficit at three levels (100, 80, and 60% of water requirement) and the secondary factors included biological fertilizer (control, mycorrhizal fungus, and enterobacter) and organic fertilizer (no use, 16, and 24 tons per hectare) in a factorial manner. the results of the mean comparison showed that the highest seed yield was observed in the second year under 100% irrigation and application of 24 t/h of organic fertilizer and mycorrhiza at the rate of 126.1 g/m2; subsequently, theco- application of 80% water requirement and 24 t/h of organic fertilizer and enterobacter treatments in the second year caused the highest amount of 124.3 g/m2. generally, the 60% water requirement reduced grain yield compared to other water requirements levels. according to the results of this study, the organic and biological fertilization under drought stress conditions can significantly improve the quantitative and qualitative yield of mung bean. therefore, it is recommended that the organic and biological fertilizers can be applied in drylands to mitigate drought stress conditions, and improve the growth, yield and quality of mung beans.