اثر کاربری‌ اراضی بر مشخصه‌های فیزیکوشیمیایی و زیستی خاک غرب استان مازندران

تخریب پوشش‌های گیاهی و تغییر کاربری اراضی می‌تواند اثرات برجسته‌ای در تغییرپذیری ویژگی‌های خاک داشته باشد. بر همین اساس پژوهش حاضر با هدف مطالعه تغییر پوشش‌های اراضی بر ویژگی‌های لایه سطحی خاک در کوهپر نوشهر، استان مازندران انجام شد. به این منظور، ویژگی‌های مختلف خاک تحت پوشش گیاهی لور (carpinus orientalis miller.)، پوشش درختچه‌ای ولیک (crataegus microphylla c. koch.) و زرشک (berberis integerrima bunge.)، مرتع قرق با غالبیت گونه agropyrom longyaristatum و عرصه دیم‌زار با غالبیت گونه cousinia commutate در ایستگاه تحقیقاتی کوهپر، مورد مطالعه قرار گرفته است. از این رو، در هر یک از رویشگاه‌های موردمطالعه سه قطعه یک هکتاری (100 متر × 100 متر) انتخاب شدند. در هر یک از این قطعات، تعداد 4 نمونه از لایه معدنی خاک (سطح 30 سانتی‌متر × 30 سانتی‌متر تا عمق 10 سانتی‌متری) برداشت شد و در مجموع از هر یک از رویشگاه‌های مورد مطالعه، 12 نمونه خاک جهت تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه منتقل گردید. نتایج حاکی از اثرات معنی‌دار کاربری‌های مختلف اراضی بر اکثر ویژگی‌های فیزیکی، شیمیایی و زیستی خاک بود؛ به‌طوری‌که بیشترین مقادیر مشخصه‌های پایداری خاکدانه، محتوی رس، ph، نیتروژن، فسفر، کلسیم، پتاسیم، منیزیم، زی‌توده درشت ریشه و ریز ریشه، آنزیم‌ها، اسیدهای فولویک و هیومیک و کرم‌های خاکی، کنه، نماتد، پروتوزوئر، جمعیت قارچ و باکتری و مشخصات میکروبی به ترتیب در خاک پوشش‌های گیاهی چوبی لور و ولیک و زرشک مشاهده شد. نتایج این پژوهش موید آن است که وجود پوشش گیاهی لور، ولیک و زرشک می‌تواند منجر به حفظ شاخص‌های کیفیت خاک در مناطق کوهستانی شمال کشور شود.

the effect of land use on soil physicochemical and biological characteristics in the west of mazandaran province

destruction of vegetation and land use change can have significant effects on the variability of soil characteristics. based on this, the present research was conducted to study the change of land covers on the characteristics of the soil surface layer in kohpar nowshahr, mazandaran province. for this purpose, different soil characteristics in land cover (carpinus orientalis miller.), crataegus (crataegus microphylla c. koch.) and barberry (berberis integerrima bunge.), rangeland with the dominance of agropyrom longyaristatum species, rangeland with the dominance of cousinia commutate species, has been studied in kohper research station. therefore, three plots of one hectare (100 m x 100 m) were selected in each of the studied habitats. in each of the plots, 4 samples were taken from the surface layer of the soil (surface 30 cm x 30 cm, 10 cm depth) and a total of 12 soil samples from each of the studied habitats were taken to the laboratory for analysis. the results indicated the significant effects of different land uses on most physical, chemical and biological characteristics of soil; so that the highest values of the characteristics of soil stability, clay content, ph, nitrogen, phosphorus, calcium, potassium, magnesium, fine-root and corse-root biomass, fulvic and humic acids and earthworms, acarina, nematodes, protozoa, fungi and bacterial populations and microbial characteristics were observed in the soil of carpinus, crataegus and barberry vegetation.the results of this research confirm that land cover carpinus, crataegus and barberry vegetation can lead to the maintenance of soil quality indicators in the semi-arid mountainous regions of the north of the country.