بررسی تاثیر استفاده از حمام اولتراسونیک و اسیدشویی بر کاهش گرفتگی قطره‌چکان‌ها در سامانه‌های آبیاری قطره‌ای

گرفتگی قطره‌چکان‌ها یکی از چالش‌های اساسی برای کشاورزانی است که از سیستم آبیاری قطره‌ای استفاده می‌کنند. از این‌رو، در پژوهش حاضر، راهکارهایی برای کاهش گرفتگی شیمیایی قطره‌چکان‌ها بر مبنای روش‌های اسیدشویی و سامانه اولتراسونیک ارائه شده است. سامانه اولتراسونیک نوعی فناوری سبز است و پیشنهادی برای کاهش گرفتگی قطره‌چکان‌ها در سامانه آبیاری قطره‌ای است. در همین راستا، ابتدا نمونه قطره‌چکان‌ها در مزارع منتخب تعیین، سپس با اندازه‌گیری آبدهی آن‌ها نسبت به گروه‌بندی قطره‌چکان‌ها اقدام شد. با توجه به میزان آبدهی اندازه‌گیری شده در مقایسه با دبی اسمی، قطره‌چکان‌ها از نظر گرفتگی به پنج رده مختلف تقسیم شدند (رده یک دارای گرفتگی 100 درصد، رده 2 دارای گرفتگی 75 تا 100 درصد، رده 3 گرفتگی 50 تا 75 درصد، رده چهار گرفتگی 25 تا 50 درصد و رده پنج گرفتگی 0 تا 25 درصد). تعداد 4 تیمار (تیمار اول، اسید شویی در سطح ph=3، تیمار دوم، اسید شویی در سطح ph=5، تیمار سوم، شستشو قطره‌چکان‌ها در حمام اولتراسونیک و تیمار چهارم، شستشوی قطره‌چکان‌ها با روش اولتراسونیک- اسیدشویی)، برای هر رده اعمال شد. میزان کاهش گرفتگی قطره‌چکان‌های رده صفر هنگام قرار گرفتن در حمام اولتراسونیک به مدت 15 دقیقه حدود 45 درصد حاصل شد. بر اساس تحلیل واریانس انجام شده مشاهده می‌شود با توجه مقدار p-value=0.1 و مقدار f-value=2.81، استفاده از روش اولتراسونیک بر روی گرفتگی قطره‌چکان‌ها در سطح معنی‌داری 90% موثر است. مقایسه میزان کاهش گرفتگی قطره‌چکان‌ها پس از شستشو، نشان‌دهنده برتری قابل‌توجه روش اولتراسونیک نسبت به روش اسیدشویی است. نتایج نشان داد در روش شستشوی اولتراسونیک فقط گرفتگی فیزیکی و در روش اسید شویی فقط گرفتگی شیمیایی کاهش پیدا کرده است. فناوری سامانه اولتراسونیک، پیشنهادی برای کاهش گرفتگی قطره‌چکان‌ها در سیستم آبیاری قطره‌ای است که عاری از آلودگی زیست‌محیطی و به نوعی فناوری سبز است.

investigating the effect of using ultrasonic bath and acid washing on reducing the clogging of emitters in drip irrigation systems

clogging of emitters is one of the main challenges for farmers using drip irrigation systems. therefore, in the present study, solutions to reduce chemical clogging of emitters based on acid-washing methods and ultrasonic systems have been presented. the ultrasonic system, considered a type of green technology, has been proposed to mitigate emitter clogging in drip irrigation systems. in this regard, first, samples of emitters were selected from the chosen fields, and then they were grouped by measuring their discharge. based on the measured discharge compared to the nominal discharge, the emitters were classified into five categories in terms of clogging: category 1 with 100% clogging, category 2 with 75-100% clogging, category 3 with 50-75% clogging, category 4 with 25-50% clogging, and category 5 with 0-25% clogging. four treatments were applied for each category: (1) acid washing at ph = 3, (2) acid washing at ph = 5, (3) ultrasonic bath cleaning, and (4) ultrasonic-acid washing. a reduction in clogging of zero-grade emitters, when placed in an ultrasonic bath for 15 minutes, was approximately 45%. based on the analysis of variance, it can be observed that, with a p-value of 0.1 and an f-value of 2.81, the use of the ultrasonic method significantly affects emitter clogging at a 90% confidence level. a comparison of clogging reduction after washing shows the significant superiority of the ultrasonic method over acid washing. the results revealed that the ultrasonic washing method only reduced physical clogging, while the acid washing method reduced chemical clogging. the ultrasonic system is an environmentally friendly and green technology proposed to reduce emitter clogging in drip irrigation systems.