تاثیر بیوچار و اسید هیومیک بر کاهش تنش قلیائیت در گیاه ریحان (ocimum basilicum l.)

برای کاهش اثرات قلیائیت بر گیاهان می‌توان از بعضی از مواد اصلاح‌کننده آلی استفاده کرد. در این پژوهش، تاثیر کاربرد بیوچار در خاک و هم‌زمان محلول‌پاشی برگی با اسید هیومیک بر کاهش تنش قلیائیت در گیاه ریحان (ocimum basilicum l.) بررسی گردید. آزمایش به‌صورت فاکتوریل، در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1401 در گلخانه دانشگاه رازی انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل قلیائیت در سه سطح (0، 50 و 100 میلی مولار از نمک بی‌کربنات سدیم با آب آبیاری)، بیوچار در سه سطح (0، 1.5 و 3 درصد وزنی به‌صورت مخلوط با خاک) و اسید هیومیک در سه سطح (0، 150 و 300 میلی‌گرم در لیتر به‌صورت محلول‌پاشی برگی) بودند. نتایج نشان داد که اثرات متقابل قلیائیت، بیوچار و اسید هیومیک بر بیشتر ویژگی‌های رشدی و نیز مقادیر پرولین، قندهای محلول و رنگیزه‌های گیاهی معنی‌دار شد (p≤0.01). حداکثر جرم خشک شاخساره و ریشه (به ترتیب 88/0 و 39/0 گرم بر گلدان)، ارتفاع گیاه ( 23.5 سانتی‌متر)، طول ریشه (5/19سانتی‌متر) و محتوای نسبی آب برگ (4/86 درصد) به ترتیب در تیمار حاوی 3 درصد بیوچار، 300 میلی‌گرم در لیتر اسید هیومیک و بدون قلیائیت به‌دست آمد. همچنین، بیشترین مقدار پرولین (13/3 میکرومول بر گرم) و قندهای محلول (08/6 میلی‌گرم بر گرم) در شرایط تنش شدید قلیائیت و بدون کاربرد بیوچار و اسید هیومیک حاصل شد. به‌طورکلی، کاربرد هم‌زمان بیوچار یک روش ساده، مناسب و ارزان در راستای کاهش اثر تنش قلیائیت در گیاه دارویی ریحان است.

effect of biochar and humic acid on reducing alkalinity stress in basil (ocimum basilicum l.)

some organic modifiers can be used to reduce the effects of alkalinity on plants. in this research, the effects of simultaneous application of biochar in the soil and foliar spraying with humic acid on the reduction of alkalinity stress in basil (ocimum basilicum l.) were investigated. a factorial experiment was conducted based on a completely randomized design with three replications. the factors included alkalinity stress at three levels (0, 50, and 100 mm as nahco3 with irrigation water), biochar (at three levels of 0, 1.5, and 3% by weight mixed with soil) and humic acid at three levels (0, 150, and 300 mg/l as foliar spray). the results showed that the interaction effect of alkalinity, biochar and humic acid on most of the growth characteristics as well as the amounts of proline, soluble sugars and plant pigments were significant (p≤0.01). the highest shoot and root dry weight (0.88 and 0.39 g, respectively), shoot height (23.5 cm), root length (19.5 cm) and relative water content (86.4 %) were obtained with application of 3% of biochar and 300 mg/l of humic acid, without alkalinity. also, the highest amount of proline (3.13 μmol/g) and soluble sugars (6.08 mg/g) were found under severe alkalinity stress (100 mm of nahco3), without the use of biochar and humic acid. in general, the simultaneous use of biochar and humic acid is a simple, suitable and cheap method to reduce the adverse effects of alkaline stress in basil.