ارائه روابط تجربی برای تخمین ضریب زبری مانینگ در فازهای مختلف آبیاری جویچه‌ای

این تحقیق با هدف تخمین ضریب زبری مانینگ در فازها و رخدادهای مختلف آبیاری با استفاده از روابط تجربی انجام شد. بدین منظور شش مقدار دبی ورودی در دو دسته دبی کم و زیاد، سه رخداد آبیاری متوالی، فازهای پیشروی و ذخیره، دو دور آبیاری و دو نوع بافت خاک مورد بررسی قرار گرفت. در ادامه همبستگی بین زبری و این پارامترها با استفاده از آزمون‌های آماری پیرسون و کندال بررسی شد. سپس با استفاده از نتایج آن، روابطی رگرسیونی برای تخمین زبری در فازهای مختلف آبیاری توسعه یافت. نتایج نشان داد که زمان پیشروی و اندازه کلوخه‌ها قبل از آبیاری همبستگی زیاد و شیب، رطوبت و اندازه کلوخه‌های پس از آبیاری همبستگی پایین با داده‌های زبری مانینگ در کل رخداد آبیاری داشتند. زبری فاز پیشروی هم بیش‌ترین همبستگی را با زمان پیشروی داشت. بیش‌ترین و کم‌ترین ضریب همبستگی بین پارامترها و ضریب زبری فاز ذخیره مربوط به زمان پیشروی و دبی ورودی با مقدار 0.65 و 0.31- بود که نشان از همبستگی بالا و ارتباط مستقیم زمان پیشروی و همبستگی ضعیف و رابطه معکوس دبی و زبری در این حالت داشت. میانگین مقادیر شاخص‌های r2، rmse و nrmse در روابط ارائه‌شده به ترتیب 0.87، 0.014 و 26.97 درصد بود که نشان از دقت مناسب این روابط داشت. در نهایت پیشنهاد شد تا تحقیقات مشابهی در شرایط متفاوت مزرعه‌ای و هیدرولیکی انجام شود تا روابط ارائه‌شده جامعیت بیشتری یابند و قابل توصیه در مزارع دیگر باشند چراکه توسعه چنین روابطی می‌تواند به افزایش سرعت تخمین زبری در فازهای مختلف و سهولت استفاده از آن کمک نمایند.

presenting empirical equations for estimating manning roughness coefficient in furrow irrigation in different irrigation phases

this study aimed to estimation of the manning roughness coefficient (n) in different phases and events of irrigation using empirical relations. for this purpose, six inflow rates in two flow categories, low and high, three consecutive irrigation events, advance and storage phases, two irrigation intervals and two types of soil texture were investigated. next, the correlation between roughness and these parameters was investigated using pearson and kendall statistical tests. then, using its results, regression equations were developed to estimate manning’s n in different irrigation phases. the results indicated that the advance time and the size of clods before irrigation had a high correlation and the slope, initial soil moisture and the size of clods after irrigation had a low correlation with the manning’s n data in the whole irrigation event. the roughness coefficient of the advance phase also had the highest correlation with the advance time. the highest and lowest correlation coefficients between the parameters and roughness coefficient of the storage phase were related to advance time and inflow rate with values of 0.65 and -0.31, respectively, which shows high correlation and direct relationship between advance time and roughness and weak correlation and inverse relationship between flow rate and roughness. the average values of r2, rmse, and nrmse indices in the provided relationships were 0.87, 0.014, and 26.97%, respectively, which indicated the appropriate accuracy of these relationships. finally, it was suggested to conduct similar studies in different field and hydraulic conditions so that the presented relations are more comprehensive and can be recommended in other fields since the development of such relations can increase the speed of roughness estimation in different phases and the ease of using it.