تشکیل رایزوشیت و نقش آن در جذب پتاسیم در ارقام مختلف گندم (triticum aestivum l.) تحت تنش خشکی

رایزوشیت به‌عنوان یک صفت تطبیقی بالقوه می‌تواند اثرات تنش خشکی را با حفظ رطوبت و تاثیر مثبت بر جذب آب و عناصر غذایی توسط گیاه در شرایط تنش خشکی تعدیل کند. مطالعه حاضر با هدف مقایسه تشکیل رایزوشیت در ارقام گندم و اثر آن بر جذب پتاسیم توسط گیاه در شرایط تنش خشکی انجام شد. بدین منظور از چهار رقم میهن و سیروان (ارقام آبی) و صدرا و ریژآو (ارقام دیم) استفاده گردید. ابتدا گلدان‌ها به چهار دسته ده‌تایی که هر دسته متعلق به یک رقم بود، تقسیم شدند و در هر رقم نیز دو سطح رطوبتی بهینه و تنش اعمال شد. پس از استقرار گیاهان در خاک اعمال تنش‌ خشکی در گلدان‌ها شروع شد. پس از گذشت ده هفته، عملیات برداشت اندام هوایی و ریشه گیاهان و جدا‌سازی رایزوشیت هر گلدان انجام شد. بیشترین نسبت وزن خشک رایزوشیت به وزن خشک ریشه در شرایط تنش در رقم ریژآو (69.22 گرم برگرم ) و کمترین مقدار در رقم صدرا (60.46 گرم برگرم ) مشاهده گردید. بیشترین و کمترین مقدار پتاسیم گیاه در تنش خشکی به ترتیب در رقم ریژآو ( 30.73 میلی‌گرم بر‌گلدان) و سیروان ( 28.73 میلی‌گرم بر‌گلدان) حاصل شد. بیشترین مقدار پتاسیم قابل دسترس رایزوشیت در تنش خشکی در رقم میهن (147.45 میلی‌گرم برکیلوگرم) و کمترین مقدار در رقم ریژآو (134.07 میلی‌گرم برکیلوگرم) اندازه‌گیری شد. بر اساس نتایج، ارقام مطالعه شده توانایی یکسان و بالایی در تشکیل رایزوشیت در شرایط تنش خشکی داشتند. انجام مطالعات بیشتر با ارقام مختلف گندم و سایر گیاهان زراعی و باغی پیشنهاد می‌شود.

rhizosheath formation and its effect on potassium uptake in different cultivars of wheat (triticum aestivum l.) under drought stress

rhizosheath as a potential adaptive trait can adjust the effects of drought stress by maintaining moisture, and have a positive effect on the uptake of water and nutrients by the plant. the present study was conducted to compare the formation of rhizosheath in different wheat cultivars and its impact on potassium uptake by the plant under drought stress conditions. for this reason, four wheat cultivars, mihan and sirvan (irrigated cultivars) and sadra and rizhaw (rainfed cultivars) were used. first, the pots were divided into four groups of ten, each group belonging to one cultivar, and in each cultivar, two moisture levels (optimum and stress) were applied. drought stress started in the pots after plants were established in the soil. after ten weeks, plants were harvested, and separating the rhizosheath of each pot was done. the highest ratio of the rhizosheath dry weight to the root dry weight under stress conditions was observed in rizhaw (69.22 g/g) and the lowest value was observed in sadra (60.46 g/g). the highest and lowest value of potassium in the plant under drought stress was obtained in rizhaw (30.73 mg/pot) and sirvan (28.73 mg/pot), respectively. the maximum value of available potassium in rhizosheath under drought stress was measured in mihan (147.45 mg kg-1) and the minimum value in rizhaw (134.07 mg kg-1). results showed that the studied cultivars had the same and high ability to form rhizosheath under drought stress conditions. further studies with different wheat cultivars and other agronomic and horticultural crops are recommended.