برنامه‌ریزی و مدیریت منابع آب در حوضه آبریز دریاچه ارومیه با استفاده از رویکرد حسابداری آب

هدف از این مطالعه معرفی و به‌کارگیری یک روش حسابداری آب به عنوان رویکردی مناسب جهت ارزیابی وضعیت حوضه و ارائه و بررسی راهکارهایی به منظور بهبود مدیریت منابع آب می‌باشد. روش حسابداری آب به کار رفته در این پژوهش چارچوب حسابداری آب بعلاوه (wa+) است که مبتنی بر پارامترهای بیلان منابع آب، تفکیک بین اجزای آب سبز و آب آبی می‌باشد. در تحقیق حاضر از چهار کاربرگ منابع پایه، تبخیر و تعرق، خدمات کشاورزی و برداشت آب استفاده شده‌ است. نتایج ارزیابی این کاربرگ‌ها نشان داد، نشانگر کاربرگ اول که بیان‌کننده نسبت آب در دسترس به آب قابل بهره‌برداری است، 0.59 و نشانگر کاربرگ دوم که نشان‌دهنده میزان تبخیر و تعرق سودمند به کل آن است، 0.75 برآورد شدند. همچنین نشانگر کاربرگ سوم، که مقدار آب بهره‌برداری شده در زمین‌های فاریاب را توصیف می‌کند برابر 0.87 و نشانگر کاربرگ چهارم که معرف نسبت آب برگشتی به کل آب برداشت شده‌است برابر 0.51 برای حوضه آبریز بدست آمدند. در ادامه، راهکارهای علاج‌بخشی به منظور استفاده بهینه از منابع آب تعریف شده و بر اساس سه معیار فنی، زیست‌محیطی و اقتصادی-اجتماعی که با استفاده از مدل merec وزن‌دهی شده‌اند، توسط روش تصمیم‌گیری copras اولویت‌بندی گردیدند. براین اساس نتایج نشان داد که استفاده از روش ترکیبیِ افزایش 2% بهبود راندمان کشاورزی و کاهش 10% سطح کشت محصولات زراعی به‌جز گندم، بهترین راهکار علاج‌بخشی می‌باشد که سه معیار مذکور را تا حد قابل قبولی پوشش می‌دهد.

water resources planning and management in lake urmia basin using the water accounting approach

the objective of this study is to introduce and employ a water accounting method as a suitable approach for assessing the watershed’s condition and providing and examining solutions to improve water resources management. the employed water accounting method in this research is the water accounting plus framework (wa+), which is based on water balance parameters and distinguishes between green and blue water components. in this study, four accounting sheets were used: resource base, evapotranspiration, agricultural services, and water extraction. the evaluation results of these sheets indicated that the first sheet, representing the ratio of available water to exploitable water, was estimated at 0.59, and the second sheet, indicating the beneficial evapotranspiration, was estimated at 0.75. furthermore, the third sheet, describing the amount of water utilized in irrigated lands, was calculated as 0.87, and the fourth sheet, representing the ratio of return flow to total water withdrawal, was found to be 0.51 for the watershed. subsequently, remedial solutions for optimizing water resources utilization were defined, and based on three weighted criteria: technical, environmental, and socio-economic, prioritization was performed using the merec model and the copras decision-making method. based on the results, it was demonstrated that a combined approach of a 2% increase in agricultural efficiency and a 10% reduction in cultivated area for crops other than wheat is the best remedial solution, covering the mentioned criteria to an acceptable extent.