بررسی غنی‌سازی کمپوست کود مرغی به‌منظور تهیه کود پیش‌کاشت مناسب بر عملکرد بادرنجبویه (melissa officinalis l.) در شرایط تنش خشکی

این تحقیق به بررسی تاثیر کمپوست غنی شده بر رشد بادرنجبویه در شرایط تنش خشکی پرداخت. آزمایش به شیوه فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی و با سه تکرار در سال 1401 در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان انجام شد. تیمارها شامل سه سطح تنش کم آبی شدید، ملایم و بدون تنش و یازده سطح کمپوست غنی‌شده با اصلاح‌کننده‌‌های مختلف (بیوچار، تریکودرما هارزیانوم، تیوباسیلوس تیوپاروس + گوگرد و کود شیمیایی npk) و شاهد (بدون کود کمپوست) بودند. نتایج نشان داد که بیشترین وزن تر و خشک اندام هوایی و وزن تر و خشک ریشه و ارتفاع در گیاه در تیمار کمپوست غنی‌شده با همه اصلاح‌کننده‌ها تحت شرایط بدون تنش مشاهده شد. همچنین، کمترین میزان این صفات در تیمار تنش شدید و عدم کاربرد کود وجود داشت. با افزایش تنش، نشت یونی نیز افزایش یافت ولی کاربرد تیمارها موجب کاهش نشت شد. تنش خشکی، محتوای نسبی آب برگ را کاهش داد و اعمال تنش  شدید، محتوای نسبی آب برگ را در مقایسه با تیمار شاهد به میزان 48.7 درصد کاهش داد. تیمارها سبب افزایش معنی‌دار محتوای نسبی آب برگ نسبت به تیمار شاهد شد. همچنین، بیشترین میزان کلروفیل و کاروتنوئید و بیشترین میزان عملکرد اسانس در تیمار کمپوست غنی‌شده با همه اصلاح کننده‌ها تحت شرایط بدون تنش و کمترین میزان این صفات در تیمار شاهد مشاهده شد. بطور کلی نتایج نشان داد کاربرد کمپوست غنی شده با تیمارهای آلی، زیستی و شیمیایی باعث بهبود صفات کمی و کیفی گیاه در شرایط تنش رطوبتی گردید. بنظر می‌رسد غنی‌سازی کمپوست کود مرغی با تیمارهای ذکر شده می‌تواند به‌عنوان کود پیش‌کاشت مناسب برای افزایش عملکرد گیاهان معرفی شود.

investigating the enrichment of chicken manure compost in order to prepare suitable pre-planting fertilizer on the yield of lemon balm (melissa officinalis l.) under drought stress conditions

this study investigated the impact of different soil amendments on the growth of lemon balm (melissa officinalis l.) under water deficit stress conditions. the experiment was conducted using a factorial design with three replicates in 2022 in the research greenhouse of the faculty of agriculture of lorestan university. treatments included three levels of severe water deficit stress, mild water deficit stress, and no water stress, and eleven levels of compost enriched with various amendments (biochar, trichoderma, thiobacillus + sulfur, and chemical fertilizer npk), as well as a control without compost. the results showed that the highest fresh and dry shoot and root, and plant height were observed in the compost enriched with all amendments under no stress conditions. the lowest values of these traits were found in the severe stress and no compost treatment. ion leakage increased with stress, but the application of treatments reduced ion leakage. water deficit stress decreased the rwc, with severe stress reducing it by 48.7% compared to the control. treatments significantly increased the rwc compared to the control. the highest levels of chlorophyll, carotenoids, and the highest essential oil yield were observed in the compost enriched with all amendments under no stress conditions, while the lowest levels of these traits were observed in the control. overall, compost enriched with organic, biological and chemical treatments can mitigate the adverse effects of water deficit stress on plants and they are beneficial in improving both quantitative and qualitative plant traits. enrichment of chicken manure compost with the mentioned treatments can be introduced as a suitable pre-planting fertilizer to increase the yield of plants.