تاثیر ارتفاع از سطح دریا بر پارامترهای آب و هوایی و ویژگی‌های خاک‌های جنگلی

در این مطالعه تاثیر ارتفاع بر اقلیم و ویژگی‌های خاک‌های جنگلی منطقه تالش استان گیلان مورد بررسی قرار گرفت. نمونه‌های خاک از چهار طبقه ارتفاعی (500-1000، 1000-1500، 1500-2000 و 2000-2500 متر) جمع‌آوری و ویژگی‌های خاک و میزان عناصر غذایی در آن‌ها اندازه‌گیری گردید. داده‌های اقلیمی نیز از پایگاه داده terraclimate جمع‌آوری شد. نتایج نشان داد که با افزایش ارتفاع، میزان بارندگی افزایش و دما کاهش یافت. میزان افزایش بارندگی 5536.0 میلی‌متر و میزان کاهش دما 7.40 سانتی‌گراد به ازاء هر 1000 متر افزایش ارتفاع بود. تبخیر و تعرق نیز با کاهش دما در ارتفاعات بالاتر، کاهش یافت. خاک ارتفاعات بالاتر دارای ماده آلی، نیتروژن کل، پایداری خاکدانه و ظرفیت نگهداری آب بیشتری بود. با این حال، مواد غذایی قابل دسترس (k ,s ,p) به دلیل شست‌شوی بیش‌تر و تجزیه کندتر ماده آلی در ارتفاعات بالاتر، کم‌تر بود. میزان کاهش این عناصر غذایی بترتیب برابر با 115.8، 7.89 و 42.14 درصد بود. ph، دانسیته توده و شوری خاک نیز با افزایش ارتفاع کاهش یافت. یافته‌های این پژوهش نشان داد که گرچه خاک‌های ارتفاعات بالاتر از محتوای کربن آلی و قدرت نگهداری آب بیشتری برخوردارند که می‌توانند به بهبود کیفیت خاک و عملکرد اکوسیستم‌های جنگلی کمک کنند، با این حال این خاک‌ها دارای مواد غذایی قابل دسترس کم‌تری هستند که ناشی از شست‌شوی بیش‌تر در آن‌ها می‌باشد. این امر می‌تواند منجر به تخلیه مواد غذایی و اسیدی شدن این خاک‌ها شود. بنابراین، مدیریت مناسب این خاک‌ها مثل کوددهی و آهک‌دهی برای حفظ سلامت اکوسیستم ضروری است.

the impact of altitude on climatic parameters and the characteristics of forest soils

in this study, the effect of altitude on climate and soil properties of forest soils in the talesh region of gilan province, iran was investigated. soil samples were collected from four altitudinal classes (500-1000, 1000-1500, 1500-2000, and 2000-2500 m) and soil properties and nutrient contents were measured. climate data were also collected from the terraclimate database. the results showed that with increasing altitude, precipitation increased and temperature decreased. the rate of increase in precipitation was 536.50 mm and the rate of decrease in temperature was 7.40 °c per 1000 m increase in altitude. evapotranspiration also decreased with decreasing temperature at higher altitudes. soils at higher altitudes had higher organic matter, total nitrogen, soil aggregate stability, and water holding capacity. however, available nutrients (k, s, p) were lower due to greater leaching and slower decomposition of organic matter at higher altitudes. the decrease in these nutrients was 15.18, 7.89, and 42.14%, respectively. soil ph, bulk density, and salinity also decreased with increasing altitude. the findings of this study showed that although soils at higher altitudes have higher organic carbon content and water holding capacity, which can improve soil quality and forest ecosystem performance, they have lower available nutrients due to greater leaching. this can lead to nutrient depletion and acidification of these soils. therefore, proper management of these soils, such as fertilization and liming, is essential to maintain ecosystem health.