بررسی مقایسه ای خطر آسیب‌های شیمیایی آب بر سازه‌های بتنی شبکه‌های آبیاری گلستان و کوثر نومل

شبکه‌های آبیاری زیرساخت‌های اصلی انتقال و توزیع آب در بخش کشاورزی محسوب می‌شوند. یکی از عوامل محدودکننده عمر مفید شبکه‌های آبیاری، آسیب‌های شیمیایی بتن است. هدف پژوهش حاضر بررسی و مقایسه خطر بروز آسیب‌های شیمیایی در سازه‌های بتنی شبکه‌‌های آبیاری گلستان و کوثر نومل بوده است. در این راستا در خرداد ماه 1401 از بخش‌های مختلف شبکه‌های آبیاری موردمطالعه نمونه‌برداری آب انجام شد. سپس نتایج آزمایش‌های کیفیت آب به همراه داده‌های موجود کیفیت آب ماهیانه شبکه‌های آبیاری موردمطالعه، بر اساس معیارهای معتبر بین‌المللی و با استفاده از شاخص‌های خورندگی آب تحلیل شد. شاخص رایزنر برای شبکه‌های گلستان و کوثر نومل از مهر ماه 1400 تا خرداد ماه 1401 همواره بیش از آستانه خورندگی آب (6.8) بوده است. مقدار متوسط شاخص رایزنر برای آب شبکه‌های گلستان و کوثر نومل به ترتیب برابر 7.45 و 8.15 بوده و آب شبکه کوثر نومل شدت خورندگی به‌ مراتب بیش‌تری داشته است. همچنین غلظت کربن‌دی‌اکسید محلول در آب شبکه کوثر نومل در خرداد ماه 1401 برابر 31.7 میلی‌گرم‌درلیتر بوده و خطر تجزیه سیمان بتن وجود داشته است. از طرفی غلظت یون سولفات در آب شبکه گلستان طی نه ماه بررسی شده بیش از 150 میلی‌گرم‌درلیتر و از حداقل لازم برای واکنش با بتن بیش‌تر بوده است. در چهار ماه از نه ماه بررسی شده نیز غلظت یون منیزیم در آب شبکه گلستان بیش از 100 میلی‌گرم‌درلیتر بوده که از حد آستانه خطر آسیب‌های شیمیایی بتن فرا‌تر است.

comparisonal investigation of the risk of chemical water damages on concrete structures of golestan and kausar nomal irrigation networks, iran

irrigation networks are the main infrastructures for water conveyance and distribution in agricultural sector. chemical damage of concrete is one of the main limiting factors for service life of irrigation networks. the main target of this research was to investigate and compare the risk of chemical detriments on concrete structures of golestan and kausar nomal irrigation networks. in this regard, in june 2022, water samples were collected from different points of the studied networks and the laboratory tests were performed. then, the results of the water quality parameters in tandem with the previously available monthly water quality data of the studied networks, were analyzed based on credible international criteria and using water corrosiveness indices. the ryznar index values, for both golestan and kausar nomel networks, during october 2021 june 2022, were beyond the threshold of water corrosiveness (6.8). the average values of ryznar index for the water samples of golestan and kausar nomel networks were 7.45 and 8.15, respectively, which means the corrosiveness intensity of kausar nomel network’s water is significantly higher. also, the concentration of dissolved co2 in the water of kausar nomel network, in june 2022, was equal to 31.7 mg/l, which means that there has been a risk of cement decomposition. on the other hand, during the nine studied months, the sulfate ion concentration values in the golestan network’s water were recorded more than 150 mg/l, which is more than the minimum required for reaction with concrete. in four months out of the nine studied months, the magnesium ion concentration values in the golestan network’s water were more than 100 mg/l which are the beyond of threshold risk in concrete chemical damages.