اثر تغییرات اقلیمی بر مقادیر ذخایر کربن آلی خاک اقلیم نیمه‌خشک مشهد با استفاده از مدل rothc

کربن آلی خاک یک جز کلیدی در تعیین کیفیت، سلامت و حاصلخیزی خاک است که با توجه به پیچیدگی ساختار و روابط ذخایر کربن آلی، بهره‌گیری از مدل‌ها در شناسایی واکنش این ذخایر نسبت به تغییر شرایط بوم‌ نظام بسیار کارگشا است. از‌این‌رو با استفاده از مدل rothc، اثر گرمایش جهانی و تغییرات اقلیمی، بر مقادیر ذخایر کربن آلی خاک بوم نظام زراعی جنوب شرقی مشهد بررسی شد. برای این منظور ابتدا مدل با استفاده از داده‌های مطالعات پیشین و مقادیر اندازه‌گیری شده در سال 2020، مورد واسنجی و اعتبارسنجی قرار گرفت. با مقایسه بین مقادیر کل کربن آلی خاک اندازه‌گیری شده در مناطق مطالعاتی و مقادیر شبیه‌سازی‌شده به‌وسیله مدل، ضریب تبیین معادل 0.89، ریشه میانگین مربعات خطا 3.45، تفاوت میانگین 1.84، میانگین مطلق خطا 2.79 و کارایی مدل 0.73 به دست آمد. این نتایج بیانگر اعتبار و قابلیت به‌کارگیری مدل است. مدل‌سازی تغییرات اقلیمی آینده مشهد نشان داد که با کاهش بارندگی و افزایش دما و تبخیر، میزان ذخیره کل کربن آلی خاک نسبت به شرایط عدم وقوع تغییرات اقلیمی 1.13 درصد کاهش دارد. با توجه به ثابت سرعت تجزیه ذخایر چهارگانه کربن فعال مدل، هوموس با کندترین سرعت تجزیه، به ‌میزان 0.96 درصد و بخش‌های مواد گیاهی تجزیه‌پذیر، مواد گیاهی مقاوم و زیست‌توده میکروبی به‌ترتیب 1.18، 2.21 و 2.10 درصد نسبت به شرایط اقلیمی کنونی کاهش داشتند. نتایج نشان داد که با گذشت زمان به‌ دلیل تجزیه شدن بخش‌های فعال ماده آلی که به ‌سهولت تجزیه می‌شوند، سرعت تجزیه کاهش می‌یابد.

modeling the impact of climate change on soil organic carbon pools in the semi-arid climate of mashhad using the rothc model

soil organic carbon is a key element in determining soil quality, health, and fertility. due to the complexity of the structure and relationships of soil organic carbon pools, the use of models is beneficial in identifying the reaction of these pools to the change in ecosystem conditions. so, by using the rothc model, the effect of global warming and climate change on the amount of soil organic carbon pool of the agricultural ecosystem of southeastern of mashhad was investigated. therefore, the model was calibrated and validated using data measured in 2020 and available long-term data. comparing the measured values of soil organic carbon and the simulated values by the model, the coefficient of determination (r2) was 0.89. root means square error (rmse): 3.45, mean difference (md): 1.84, mean absolute error (mae): 2.79, and model efficiency (ef) was 0.73, demonstrating the validity and suitability of the model. the modeling of the future climate changes of mashhad showed a decrease in rainfall and an increase in temperature and evaporation, leading the amount of total soil organic carbon (toc) would decrease by 1.13% compared to the current conditions. considering the decomposition rate constant of the model’s four active carbon pools, humus exhibited the slowest decomposition rate of 0.96%. at the same time, decomposable plant materials (dpm), resistant plant materials (rpm), and microbial biomass (bio) were decreased by 1.18%, 2.21%, and 2.10%, respectively, compared to the current climate condition. moreover, over time, the decomposition rate decreased due to the decay of active organic matter pools that are easily decomposed.